23
T Ạ I S A O M Ấ T N Ư Ớ C T H Ờ I T Ự Đ Ứ C ?
Năm 1777, Thomas Conway tình nguyện sang Hoa Kỳ, cùng một
lúc với hầu tước La Fayette, chiến đấu dưới quyền của tướng George
Washington. Sau khi lập công trong trận đánh “Germantown”,
Thomas Conway chỉ được khen thưởng nhưng không được
Washington thăng chức lên hàng tướng, trong khi La Fayette
hưởng mọi vinh quang chiến thắng. Sự kiện này gây căng thẳng
trong mối quan hệ giữa George Washington và Thomas Conway.
Ngay chính tướng Pháp, hầu tước La Fayette, cũng dèm pha
rằng Conway là một người có nhiều tham vọng và nguy hiểm.
Nhưng Conway lại được Quốc hội Hoa Kỳ thăng chức tướng cũng
trong năm 1777, và được giao trách nhiệm tổng thanh tra quân
đội. Cuối cùng, lời phê bình của Washington về phong cách chỉ
huy của Conway đưa đến sự mất chức của Conway và buộc ông
phải rời khỏi quân đội năm 1778.
Sau một trận đấu súng tay đôi vì danh dự với John Cadwalader
vào ngày 22 tháng bảy năm 1778, Conway bị thương. Bá tước
Conway trở lại tiếp tục phục vụ trong quân đội Pháp, giữ cấp bậc
tướng (général), được bổ nhiệm làm toàn quyền ở Pondichéry,
thuộc địa Pháp tại Ấn Độ. Đúng là định mệnh xui khiến ông phải
gặp Giám mục Bá Đa Lộc và mang oan trong lịch sử.
Còn Giám mục Bá Đa Lộc, khi trở lại Pondichéry, cũng phải đối
đầu với Bá tước Conway và đinh ninh rằng chính cá nhân Conway
là người đã tự ý hủy bỏ hiệp ước của triều đình Louis XVI, làm tiêu
tan giấc mơ và thành công của mình tại Versailles.
Rời Paris, từ cảng L’Orient (tên gọi là Lorient hiện nay) thuộc
vùng Bretagne, Giám mục Bá Đa Lộc và Hoàng tử Cảnh lên đường
trở về Cochinchine vào ngày 27 tháng 12 năm 1787 trên chiến
