254
D Ấ U X Ư A
tử nạn ngày 04.07.1943. Chiếc máy bay chở ông, cất cánh từ phi
trường quân đội của Anh tại Gibraltar vào lúc 23 giờ 7 phút, rơi
xuống biển chỉ sau 16 giây sau đó. Cùng tử nạn có con gái của
ông, một sĩ quan tham mưu tùy tùng và bảy người khác.
Sáu mươi năm năm sau, dựa trên các sự kiện nghiên cứu lịch
sử, công tố viện cho khai mộ Đại tướng Wladyslaw Sikorski,
chuyển qua Viện Y khoa pháp lý của trường đại học Jagiellonen-
Universität để cho một hội đồng bác sĩ khám nghiệm. Hiện nay
mọi người đang chờ đợi sự trả lời cho các câu hỏi: Tử thi có phải
đúng là tử thi của Sikorski? Chết vì bị thắt cổ, hay vì một nguyên
nhân nào khác trước khi máy bay cất cánh, xác được đem lên máy
bay? Chết vì ngộp nước khi máy bay rơi? Tai nạn máy bay chỉ là
một sự dàn cảnh cho một vụ ám sát?
Nhân đọc bài báo này trên tạp chí
Der Spiegel ngày 28.11.
2008, tôi cũng bâng khuâng, vua Duy Tân là một chuyên gia về
truyền thanh, chiếc máy bay chở nhà vua bị mất liên lạc vô tuyến
trước khi rớt, vậy thì những giây phút cuối cùng của nhà vua trên
máy bay ra sao?
Chủ trương của tướng de Gaulle vào năm 1945 sẽ đưa vua Duy
Tân trở về vào tháng ba 1946 đã quá trễ, theo định mệnh, và cũng
vì sức cản trở của những thành phần thực dân Pháp theo Pétain
vẫn còn ảnh hưởng lớn khi ấy.
Hơn thế nữa, thời thế tại Việt Nam đã hoàn toàn thay đổi sau
các biến cố trong thời kỳ Đệ nhị thế chiến, de Gaulle chắc đã hiểu
rằng ông đứng trước ba cản trở rất lớn tại Đông Dương: tất cả các
“đồng minh” của Pháp, thành phần thực dân Pháp, luôn cả dân
