30
D Ấ U X Ư A
cụ thể. Lập lờ, vì Bá tước Conway tìm cách hoãn binh đến năm
sau, nhưng sự thật là đối với ông, dự án can thiệp quân sự vào
Cochinchine đã hoàn toàn bị bãi bỏ.
Thậm chí, trong một bức thư dài gởi cho Bá tước Conway, Giám
mục Bá Đa Lộc bày tỏ lập trường chính trị của mình, đồng thời có
ý muốn hăm dọa Bá tước Conway:
“... Tôi hân hạnh trình bày với ngài rằng, về thế đứng của tôi,
tôi phục vụ đồng đều cả bên này (Pháp) lẫn bên kia (Việt). Nhưng
nếu, từ phía ngài, ngài tin rằng ngài có những lý do đủ mạnh để
từ chối phục vụ lẫn cả hai bên, thì tôi chỉ còn có cách đề nghị với
ngài một giải pháp thứ ba, đó là cung cấp cho tôi hai chiếc thuyền,
một chiếc sẽ đem Hoàng tử (Cảnh) và đoàn tùy tùng trở về nơi mà
Hoàng tử phải trở về, và chiếc kia sẽ đưa tôi trở lại Pháp.”
Trước lá thư cứng rắn của Giám mục Bá Đa Lộc, Bá tước Conway
đành phải trả lời theo sự thật, rằng ông chỉ thi hành đúng như
lệnh của triều đình ban xuống và bổn phận của ông.
Trung thành với nước Pháp, Giám mục Bá Đa Lộc đã từ chối lời
đề nghị của nước Anh, lâu nay vẫn theo dõi tin tức chuyến đi của
ông và muốn tặng riêng cho ông một số tiền là 100.000 bảng Anh
bằng vàng, (một bảng Anh gấp chín lần quan tiền vàng Pháp thời
ấy) cùng tất cả những nhu cầu quân sự ông muốn, để được theo
chân ông vào Việt Nam.
Trong khi Bá tước Conway, trung thành với triều đình Pháp,
tuyên bố đặt lại vấn đề trợ giúp quân sự cho Cochinchine, mở một
cuộc điều tra mới để duyệt lại tình hình, nhất là tuyên bố hiệp ước
đã ký ở Versailles là vô hiệu lực, đồng thời cho vời Giám mục Bá
Đa Lộc đến.
