33
T Ạ I S A O M Ấ T N Ư Ớ C T H Ờ I T Ự Đ Ứ C ?
Bá tước Armand Marc de Montmorin Saint-Hérem, sinh ngày
13 tháng 10 năm 1745, là một nhân vật giữ nhiều chức vụ cao
cấp: Bộ trưởng đặc nhiệm toàn quyền của triều đình Pháp năm
1774 (ministre plénipotentiaire près l’Électeur de Trèves, 1774),
đại sứ Pháp tại Tây Ban Nha (1778-1784), quốc vụ khanh tại Bộ
Hải quân, sau cùng được vua Louis XVI phong làm Bộ trưởng Bộ
Ngoại giao ngày 14 tháng 2 năm 1787.
Sau Cách mạng Pháp 1789, Bá tước de Montmorin, được xếp
vào loại bảo hoàng ôn hòa, muốn đưa ra một loạt luật lệ cải
cách để cứu và thiết lập lại chế độ quân chủ, ông còn hoạt động
tích cực cho đến ngày 10 tháng 8 năm 1792 thì phải đi trốn. De
Montmorin bị bắt tống giam và bị giết chết trong ngục Abbaye
ngày 2 tháng chín năm 1792, mới được 47 tuổi.
Còn số phận của Bá tước Conway?
Vài tháng sau khi cuộc cách mạng 1789 xảy ra tại Pháp,
Thomas, Bá tước Conway nhậm chức toàn quyền tại Mauritius
từ ngày 14 tháng mười một 1789 đến 29 tháng bảy năm 1790.
Năm 1793 Bá tước Conway tham gia lực lượng bảo hoàng trung
thành, chống lại phía Cách mạng Dân chủ Pháp. Thất bại trong
cuộc chiến và bị lùng bắt, Bá tước Conway phải rời nước Pháp,
trở về Ái Nhĩ Lan, và qua đời ở đấy năm 1800, thọ 66 tuổi.
Sau này, trong một diễn văn khai mạc viện bảo tàng Giám
mục Bá Đa Lộc trong làng Origny en Thiérache vào ngày
01.06.1914, viên thanh tra giáo dục Gourdon trích dẫn một lá
thư riêng của Bá tước Conway, sau quyết định bãi bỏ hiệp ước
Versailles của triều đình vua Louis XVI, nhưng cố tình diễn giải
lá thư một cách sai lạc, để đổ tội cho Bá tước Conway, cũng như
