36
D Ấ U X Ư A
“Đế quốc Annam Hoàng đế Tự Đức đã đọc và kiểm nhận”.(Nguyên
văn tiếng Pháp là
“l’Empire d’Annam, sa Majesté impériale Tự
Đức a vu et examiné”).
Hòa ước Nhâm Tuất năm 1862 gồm có 12 điều khoản.
Điều khoản thứ hai ấn định rằng, đạo Thiên chúa được truyền
bá tự do, không bị ngăn cấm, nhưng cũng không bị bắt buộc, trên
toàn thể vương quốc An Nam.
Trong điều khoản thứ ba, vua Annam (Tự Đức) nhượng đứt
ba tỉnh Biên Hòa, Gia Định, Định Tường (luôn Mỹ Tho), đảo Pulo-
Condor (Côn Sơn) cho vua Pháp. Tất cả mọi thương nhân Pháp
được tự do buôn bán và tự do lưu thông trên sông Mêkông và tất
cả các nhánh sông phụ. Các chiến thuyền Pháp sẽ được gởi đến để
kiểm soát sông chính và mọi sông phụ.
Điều khoản bốn cấm vua Annam (Tự Đức) không được nhượng
đất cho một nước khác nếu không có sự đồng ý của vua Pháp.
Điều năm cho phép công dân và thuyền Tây Ban Nha, như
thuyền Pháp được tự do và đặc quyền buôn bán tại ba cảng
Tourane (Đà Nẵng), Balai (Bà Lạt) và Quang An (Quảng Yên). Ngược
lại, công dân Annam có quyền thông thương tự do trên các hải
cảng của nước Pháp và nước Tây Ban Nha (tức là trên đất Việt!).
Điều sáu ấn định vua Annam (Tự Đức) sẽ tiếp đặc nhiệm của
vua Pháp và Tây Ban Nha tại Huế khi cần thiết. Thuyền của Đặc sứ
sẽ cập bến Tourane (Đà Nẵng)
Điều bảy ấn định hai nước Pháp và Việt trao trả tự do cho mọi
người bị bắt giữ, và trao trả lại tài sản của thường dân đã bị tịch
thu trong chiến tranh.
