Vậy ta có nên dừng lại những lời khen dành cho trẻ? Không hẳn là
thế. Vấn đề ở đây là bạn nên xem việc học hỏi như một quá trình
nỗ lực không ngừng chứ không phải chỉ xoay quanh việc đánh giá
năng lực của một người. Giáo sư Dweck muốn chúng ta đừng
khen học sinh thông minh vì như thế sẽ khiến trẻ bị lệ thuộc vào
lời khen, từ đó sẽ nghĩ rằng thất bại là dấu hiệu của sự yếu kém!
Cách giúp trẻ học được tính kiên trì chính là hướng trẻ chú trọng
vào chiến lược, sự nhẫn nại, tính tập trung và thái độ theo đuổi
đến cùng. Và nếu trẻ thành công dễ dàng, chúng ta nên xin lỗi vì
đã giao cho trẻ một nhiệm vụ cỏn con thay vì khiến trẻ nghĩ rằng
chúng ta đòi hỏi sự hoàn hảo với những thử thách dễ vượt qua.
Khen ngợi trí thông minh để tạo nên lòng tự trọng trong học tập
hóa ra lại trở thành điều hoang đường rất phổ biến!
XEM XÉT LẠI NHỮNG ĐIỀU HOANG ĐƯỜNG
Dù thế nào đi nữa, John B. Watson cũng đã đúng khi đặt vấn đề
xây dựng cái tôi cá nhân ở trẻ. Trẻ con luôn có những tính cách
riêng. Tạo hóa đã tạo ra cho mỗi đứa trẻ một nét riêng, vì thế mà
chúng ta có thể xác định được những khuynh hướng nhất định
trong tính cách của trẻ ngay từ khi mới được sinh ra. Trẻ con
không phải là những cục đất sét để người lớn tha hồ nhào nặn
theo ý muốn.
Và một lần nữa, Watson lại đúng khi cho rằng những người nuôi
dưỡng xung quanh cũng góp phần quan trọng trong việc hình
thành nhận thức về bản thân của trẻ. Điều quan trọng nhất mà
chúng ta có thể làm để tác động đến trẻ chính là những giao tiếp,
tương tác với trẻ. Khi quan tâm, trò chuyện, chơi đùa với trẻ,
chúng ta đang giúp trẻ học những bài học nền tảng đầu đời về
nhận thức thể chất, tình cảm, những mối giao tiếp xã hội, cách
kiểm soát cảm xúc bản thân, khả năng nhận định đúng sai.
Nói cách khác, thật hoang đường khi nghĩ rằng người lớn hoàn
toàn có uy quyền với việc hình thành nhận thức bản thân của trẻ.
Và cũng sẽ hoang đường nốt nếu chúng ta nghĩ rằng, lúc nào
cũng khen trẻ thông minh thì sẽ giúp trẻ tự tin hơn. Trẻ con cần
được khen ngợi vì sự nỗ lực cố gắng chứ không phải vì chúng
thông minh.
165
