bé rất thích kẹo và trước đó từng năn nỉ mẹ mua kẹo cho mình.
Khi được hỏi: “Theo cháu thì trong cái hộp này là gì?”, cô bé cười
toe, đáp ngay: “Kẹo ạ!”. Dĩ nhiên là cô bé đã đúng. Sau đó người
làm thí nghiệm hỏi câu hỏi với mẹ của bé Janice và bà cũng khẳng
định: “Là kẹo!”.
Tiếp đó, người ta yêu cầu mẹ của bé Janice rời khỏi phòng. Và lần
này, ngay trước mặt bé Janice, người ta thay thế các hình ảnh kẹo
M&M bằng bút chì, sau đó hỏi: “Trong hộp này đựng gì hả
Janice?”, cô bé hét to sung sướng: “Viết chì ạ!”. “Được rồi, thế khi
mẹ quay lại, theo cháu thì mẹ sẽ nghĩ trong hộp có gì nào?”. Đó là
một câu hỏi hóc búa với cô bé! Liệu Janice có biết mẹ mình vẫn
nghĩ trong hộp có kẹo M&M không? Hay cô bé nghĩ mẹ cũng biết
trong hộp có bút chì? Thật vậy, câu trả lời của bé là: “Viết chì ạ!”.
Người ta đã làm thí nghiệm này nhiều lần với những món đồ chơi
khác nhau và đối tượng tham gia khác nhau (một số trẻ đều tin
rằng mẹ chúng biết tất cả!). Câu trả lời ở đây là: trẻ 3 tuổi thường
chưa vượt qua được thí nghiệm này còn trẻ 4 tuổi thì có thể.
Qua thí nghiệm trên, ta cũng hiểu được những hành vi trái ý
người lớn của trẻ không hẳn vì trẻ muốn trả đũa mà đơn giản chỉ
vì trẻ chưa hiểu rằng suy nghĩ và nhận thức ở mỗi người là khác
nhau.
Để trả đũa, cần phải trải qua tiến trình suy nghĩ như sau: “Mình
giận vì mẹ không cho mình làm việc đó. Vậy nếu mình vẫn cứ
làm thì mẹ sẽ rất bực bội và thế là mình sẽ trả đũa được mẹ”. Nếu
không hiểu được suy nghĩ của mẹ thì làm sao trẻ suy luận được
như thế? Và làm sao trẻ biết rằng mẹ sẽ bực bội với kiểu “trêu
ngươi” như thế nếu không hiểu suy nghĩ của mẹ? Ở đây, trẻ
không hiểu được đến mức đó. Vì thế, hành động của trẻ không
phải vì tính thù vặt hay chấp nhặt.
Thật không may là không phải cha mẹ nào cũng hiểu điều này.
Khảo sát trường hợp một đứa bé 12 tháng tuổi bật tắt tivi khi bố
mẹ đang xem, bố mẹ có nghĩ rằng trẻ làm thế vì giận, vì muốn trả
đũa mình vì đã phạt trẻ điều gì đó không? Kết quả có đến 39%
phụ huynh cho rằng trẻ 12 tháng tuổi có thể có những hành động
hiềm thù và làm thế vì mục đích “trả đũa”.
184
