ra câu trả lời như chúng ta mong muốn.
Sau rất nhiều nghiên cứu, giáo sư Rochel Gelman ở Đại học
Rutgers chỉ ra rằng, trẻ em biết nhiều về những con số hơn những
gì mà Piaget và các cộng sự của ông khẳng định. Theo giáo sư
Rochel, điều đó không có nghĩa là những gì Piaget tìm ra hoàn
toàn sai lệch mà vấn đề ở chỗ trẻ không nắm rõ cần chú ý vào yếu
tố nào trong cuộc kiểm tra đó. Cứ như thể trẻ luôn tự hỏi: “Liệu
mình nên căn cứ vào cái gì nhỉ? Số lượng đĩa trong một hàng,
khoảng cách giữa các đĩa hay tiếng lóc bóc khi chồng chúng lại?”.
Hóa ra, việc bạn có thể làm là dạy trẻ chú ý những chi tiết có liên
quan - ở đây chính là con số - để chúng có thể trả lời chính xác.
Giáo sư Gelman làm điều này bằng cách sử dụng những con
chuột “thần kỳ”. Cô đặt ra những thử thách khác nhau cho trẻ
thấy (từng lúc một). Trên những chiếc đĩa đựng các con chuột đồ
chơi, lúc thì cô thay đổi số lượng chuột, lúc thì thay đổi khoảng
cách giữa những con chuột, lúc thì đặt hai con chuột cách xa
nhau đối diện với ba con chuột đứng cạnh nhau, lúc lại đặt những
con chuột thành các hàng dài bằng nhau. Sau đó, cô bảo trẻ hãy
chọn chiếc đĩa nào đựng nhiều chuột hơn. Và kết quả luôn luôn là
đĩa có 3 con chuột, dẫu cô xếp nó theo cách nào. Khi trẻ đáp đúng,
Gelman đều thưởng cho trẻ. Rõ ràng, cô đã dạy trẻ thấy rằng số
lượng là yếu tố quan trọng cần chú ý trong bài kiểm tra này. Sau
đó, cô lại “lừa” các em (vốn là “tiết mục” ưa thích của các nhà tâm
lý học!) bằng cách bảo chúng chỉ cho cô thấy những gì đã học về
con số. Cô bí mật lấy bớt đi con chuột cuối hàng hoặc giữa hàng,
sau đó làm cho cả hai hàng trông có vẻ dài hoặc dày đặc như
nhau, dù số lượng hoàn toàn khác nhau. Bọn trẻ ngạc nhiên và
chỉ rõ ra điểm khác biệt về con số này. Một số em thậm chí còn hỏi
xem con chuột kia đã đi đâu và còn định đi tìm con chuột “mất
tích”. Số khác thì giải thích cho sự biến mất của chú chuột đó,
chẳng hạn các em bảo: “Chúa đã mang con chuột đó đi rồi!”.
Nghiên cứu của giáo sư Gelman cho thấy hai điều quan trọng.
Thứ nhất, trẻ có thể học cách chú ý về số lượng và vượt qua bài
kiểm tra của cô. Thứ hai, cách trẻ con thực hiện những nhiệm vụ
đơn giản khác hẳn cách của người lớn. Trẻ cần có thời gian và
kinh nghiệm để hiểu rằng số lượng mới là yếu tố quan trọng
51
