một món nào đó thì cất ngay món đó lên kệ cao, nơi bé vẫn nhìn
thấy nhưng không thể với tới. Hãy bảo người đó giả vờ “làm lơ”
với bé còn bạn thì tập trung quan sát phản ứng của bé. Bạn có
thấy bé mè nheo, chỉ trỏ không? Có phải dường như bé đang cố
gắng nói điều gì đó? Và người đó phản ứng ra sao với bé? Họ có cố
gắng hướng sự quan tâm của bé đến những món đồ khác gần đó
không? Bé mè nheo bao nhiêu lần về món đồ bé thật sự thích?
Hãy quan sát kỹ và sau chừng vài lần cố tình hiểu sai ý bé, hãy
đọc to tên của món đồ và đưa trả lại cho bé.
Sự kiên nhẫn thể hiện bằng cử chỉ khi trẻ muốn làm cho người lớn
hiểu ra cái mình muốn khác hẳn với sự kiên nhẫn vô hình của trẻ
khi học nói. Ở chương này, chúng ta không đề cập đến chuyện
hoang đường “phụ huynh dạy trẻ nói” mà thay vào đó, chỉ tập
trung vào những gì trẻ sơ sinh tự khám phá và được phụ huynh
hỗ trợ khi cần thiết. Những nguồn hỗ trợ đó là gì? Đó chính là mối
tương tác giữa bạn và trẻ trong lúc bạn chơi với trẻ, cho trẻ ăn,
đọc sách cho trẻ nghe hoặc hỗ trợ trẻ trong bất cứ hoạt động
thường nhật nào. Nói tóm lại, đó là tất cả những mối tương tác
mà ngôn ngữ đóng vai trò chủ đạo.
Trước tiên, chúng ta cùng xét sự khác nhau ở từng trẻ trong quá
trình phát triển khả năng ngôn ngữ. Một số trẻ chẳng hề nói lấy
một từ dù đã 16 tháng tuổi, trong khi có trẻ lại nói cả trăm từ. Một
số trẻ đã nói được những câu ngắn khi được 18 tháng tuổi nhưng
cũng có những trẻ đến 28 tháng tuổi mới làm được điều đó. Các
bà mẹ luôn nóng lòng mong con nói năng tiến bộ vượt bậc sẽ cảm
thấy được trấn an phần nào khi hiểu được sự khác biệt này. Song,
mỗi đứa trẻ vốn dĩ đã là một thiên tài ngôn ngữ. Bạn có biết rằng
trẻ học ngôn ngữ tốt hơn người lớn bội phần? Trong việc này,
những người lớn thường ngày vẫn vận hành những thiết bị phức
tạp (chẳng hạn như máy cắt cỏ hay ôtô) lại thua xa một đứa trẻ 3
tuổi thậm chí chưa biết cột dây giày hay dùng nĩa.
Có thể bạn đang tự hỏi, nếu đúng là trẻ lúc nào cũng sẵn sàng
phát triển kỹ năng nói thì tại sao lại không đầu tư vào các chương
trình máy tính, băng đĩa… giúp trẻ học nói? Xin đáp rằng, qua
chương sách này, bạn sẽ dần khám phá ra rằng những thiết bị
được quảng cáo “tận mây xanh” ấy không giúp ích gì cho con bạn
67
