“- Ông Morihien đi vắng, cô đáp lời. Nhưng ông muốn nói chuyện với
ông Torstel không?’ ”
Tất cả chỉ có vậy. Chẳng nhiều nhặn gì. Cái tên chỉ xuất hiện ở trang
47 cuốn tiểu thuyết. Và đêm ấy, ông thực sự không lấy đâu ra can đảm mà
kiếm tìm nó giữa các trang giấy đánh máy không cách dòng. Torstel. Một
cái kim dưới đáy bể.
Ông nhớ trên tấm danh thiếp đã mất có địa chỉ một hiệu sách, ở Palais-
Royal. Và có lẽ số điện thoại cũng là điện thoại của hiệu sách. Nhưng sau
hơn bốn mươi lăm năm, hai chi tiết nghèo nàn ấy hẳn không đủ để giúp ông
theo dấu một người đàn ông giờ chỉ còn là một cái tên.
Ông nằm dài trên tràng kỷ và nhắm mắt lại. Ông quyết định ép mình
gắng gượng, dù chỉ trong tích tắc, quay ngược dòng thời gian. Cuốn tiểu
thuyết, Bóng đen mùa hè ông bắt đầu viết nó vào mùa thu, chính cái mùa
thu ông đi đến Tremblay vào một ngày Chủ nhật ấy. Ông nhớ mình đã viết
trang đầu tiên của cuốn sách vào tối Chủ nhật đó trong căn phòng trên
quảng trường Graisivaudan. Vài giờ trước đấy, khi ô tô của Torstel đi dọc
kè Marne rồi băng qua rừng Vincennes, ông thực sự cảm thấy mùa thu trĩu
nặng trên ông: sương mù, mùi đất ẩm ướt, những lối đi ngập lá rụng. Kể từ
đó, từ “Tremblay” vĩnh viễn gắn với mùa thu ấy trong ông.
Và cả cái tên Torstel mà ngày xưa ông đã dùng trong cuốn tiểu thuyết
nữa. Đơn giản chỉ vì âm vang của nó. Đó là những gì Torstel gợi lên trong
ông. Không cần phải kiếm tìm xa xôi. Đó là tất cả những gì ông có thể nói.
Hẳn Gilles Ottolini thất vọng lắm. Kệ thôi. Suy cho cùng, ông đâu có nghĩa
vụ phải giải thích cho anh ta bất cứ điều gì. Chuyện đâu có liên quan đến
anh ta.
Gần mười một giờ đêm. Khi ở nhà một mình, vào giờ này, ông thường
cảm thấy điều mà người ta vẫn gọi là “mất tinh thần”. Những khi ấy, ông
thường đến một quán cà phê ở quanh đó, mở cửa rất muộn về đêm. Ánh
sáng chói gắt, tiếng huyên náo ồn ào, người đến kẻ đi, những cuộc chuyện
trò mà ông có ảo giác như mình cũng tham gia, tất cả giúp ông trong thoáng
chốc vượt qua cảm giác mất tinh thần. Nhưng ít lâu nay, ông không cần
phương thuốc ấy nữa. Ông chỉ cần nhìn ngắm cái cây trong sân tòa nhà bên
