lực Nhật, và bầy tỏ những bằng chứng thích đáng thiện chí của họ trong
việc đầu hàng này. Đường lối khác đối với Nhật Bản là sự tiêudiệt hoàn
toàn và mau lẹ».
Vào lúc này mấy chữ cuối cùng đó, thật chẳng có nghĩa gì đối với nhà
cầm quyền Đông Kinh vì đất nước của họ không ngày nào là không bị B.
29 kéo tới dội bom, và vì họ không ngờ đến việc bên địch có bom nguyên
tử. Những điều kiện đầu hàng ghi trong bản tuyên ngôn không có gì mới lạ
đối với họ, vì họ đã tiên liệu nó từ lâu. Cái điều mà họ tha thiết muốn biết
nhất là qui chế tương lai của Nhật Hoàng lại là điều mà tuyên ngôn Potsdam
không nhắc nhở gì đến.
Thay vì có một quyết định đối với tuyên ngôn Potsdam, chính phủ Nhật
lại chờ đợi kết quả cuộc vận động ở Mạc Tư Khoa. Khi báo chí hỏi Thủ
tướng Suzuki về phản ứng của chính phủ Nhật trước tuyên ngôn Potsdam,
Suzuki chủ ý muốn nói: chính phủ của ông lúc này vẫn «giữ lại lời bình
luận», nghĩa là không bình bình luận gì cả. Điều tai hại là Suzuki đã dùng
đến chữ «mokusatsu» để diễn tả thái độ đó của ông. Trong Nhật ngữ
mokusatsu có nghĩa: khôngđếm xỉa đến, coi khinh, bỏ qua. Các hãng thông
tẩn khi loan tin cuộc tiếp xúc với báo chí của Suzuki đã nhắc lại động từ
mokusatsu tai hại đó. Hai ngày sau trong một cuộc họp báo chính thức
Suzuki nhấn mạnh đến nghĩa đó bằngcách nhắc lại động từ mokusatsu. Lần
này ông không có sự lựa chọn nào khác vì phe quân phiệt đòi hỏi chính phủ
phải có lập trường cứng rắn đối với Potsdam. Như vậy Đồng Minh hiểu
rằng: tối hậu thư của họ bị Nhật coi là điều không đáng bình luận, không
đếm xỉa đến.
Lầm lỡ của Đông Kinh không hề được viên chức nào cải chính. Ngoại
trưởng Togo dồn hết chú ý vào Mạc Tư Khoa. Tại đây đại sứ Sato nhận
định: Đông Kinh quả đang sống trên mây và đã mất hết ý thức về thực tại.
Sato vội vã khuyến cáo ngoại trưởng Togo: «Tuyệt đối không thể có một lý
do gì khiến cho Staline lúc này thay đổi đường lối của mình, và ký kết một
