và tên làng cho chuyến đi về nhà và bọn trẻ con thì vẫy lia lịa những khuôn
mặt ẩn hiện thấp thoáng sau cửa sổ xe.
Một tiếng rưỡi sau tôi bắt đầu vào địa phận Srinagar. Thị trấn Srinagar
thời hiện đại bắt đầu bằng doanh trại quân đội lớn nhất ở Kashmir: Badami
Bagh, tức khu vườn hạnh nhân, nằm trên đường cao tốc nối liền Srinagar với
phía nam tỉnh Jammu. Nó nằm đối diện với khu chợ nghèo có vài quán trà,
tiệm may và hàng rau quả, được vây quanh bởi mấy bức tường xi-măng cao,
nơi hàng hàng lớp lớp những chướng ngại vật bằng sắt, những boongke cát
và những tên lính mặc áo giáp chống đạn luôn trong tư thế cảnh giác. Dọc
theo đường xa lộ là một hàng dài xe quân đội. Phía trước đó một chút, ba
con chó hoang và một con bò đực đang giành nhau đống rác để bới đồ ăn
thừa. Mấy con chó xúm vào sủa con bò, còn con bò chĩa sừng về phía
chúng.
Mặt trời đã lặn, hàng quán đã nghỉ và binh lính đi tuần tra khắp các ngả
đường. Những cửa sắt đóng kín của các tiệm ngó trừng trừng sang phía Lal
Chowk. Mấy tấm biển quảng cáo sặc sỡ phô bày tên cửa tiệm đã chìm vào
bóng đêm. Vài chiếc xe kéo ở góc đường Lambert bắt đầu tách khỏi quảng
trường trung tâm. Ánh sáng vàng vọt của ngọn đèn đường rọi lên những bác
tài đang nằm túm tụm trên bậc thang của một văn phòng thiên văn. Xa xa về
phía trước, cách chỗ chiếc xe bọc thép của quân đội một quãng, là một đại lộ
hoang vắng, hai bên là hàng cây chinar dẫn đến chòi canh có chiếc đồng hồ
đã hỏng. Tôi leo lên một chiếc xe kéo ba bánh màu xanh-đen, luồn lách qua
khe hở của những chiếc xe buýt và taxi. Bác tài bật đèn lên và chúng tôi đẫm
mình trong thứ ánh sáng vàng nhợt của nó. Bạn luôn phải bật chiếc bóng đó
lên để bọn lính thấy được bạn. Luật Quyền hạn Đặc biệt của các Lực lượng
Vũ trang, một bộ luật do chính phủ Ấn Độ ban hành, cho phép binh lính
đóng quân ở Kashmir được bắn bất cứ ai tình nghi. Nó cũng cho chúng
quyền được miễn tố trước tòa. Đi xe lôi mà không có đèn có thể gây ra một
sự nghi hoặc chết người cho đám lính tuần tra. Chúng tôi chạy qua những
con ngõ và con lộ vắng tanh, dừng lại tại các trạm kiểm soát, trình chứng
minh thư và phải mở hết túi xách. Chiếc xe tiếp tục chạy qua những con
đường không có đèn, mà chỉ có những tia sáng yếu ớt của ngọn đèn cầy và
