đèn dầu leo lét phát ra từ các ngôi nhà. Có tiếng chó hoang tru lẫn với tiếng
sủa ăng ẳng khi tôi bước vào ngôi nhà của cha mình.
Trong mấy tuần lễ sau đó, tôi nói cho cha biết ý tưởng viết một cuốn
sách. Ông vừa gắn mạng internet. Trong quá trình chỉ ông cách lướt web, tôi
đưa ông dạo một vòng các trang chuyên san và tạp chí văn học. “Mấy trang
web này có ích hơn mấy tờ báo,” cha tuyên bố sau vài tuần. Nhưng ông đã
choáng váng khi tôi nói với ông, “Đó chính là điều con muốn làm. Con
muốn viết về cuộc sống và xã hội của chúng ta như thế này. Thực ra con đã
nghỉ việc chỉ để làm điều này”. Ông nhìn chăm chăm vào màn hình máy
tính, trang có bài phỏng vấn nhà thơ, phóng viên người Ba Lan vĩ đại
Ryszard Kapuscinski trong một tạp chí văn học. Cha bảo tôi tắt máy tính đi.
“Bây giờ đã khá muộn.” Ông bước chậm rãi ra khỏi phòng tôi. Ông sẽ phải
giải thích với những người bà con nhiều chuyện và bạn bè của ông, vì sao
đứa con trai đã trưởng thành không đi đến văn phòng hoặc có một công việc
bình thường như hầu hết người trạc tuổi nó.
Tôi dành mấy ngày đầu để gặp gỡ bạn bè cũ. Có một hôm, chúng tôi
nhận được một thiệp cưới. Như thường lệ, trên tấm thiệp đề: HÔN NHÂN
ĐƯỢC SẮP ĐẶT SẴN TRÊN THIÊN ĐƯỜNG VÀ ĐƯỢC TÔN VINH
DƯỚI MẶT ĐẤT. Ashraf, con trai một người trong làng chúng tôi, sẽ lấy
vợ. Thuở chúng tôi còn là mấy đứa trẻ con cùng chơi cricket với nhau trong
sân đập lúa của làng, cậu ấy là một thằng cao lòng khòng. Giờ đây cậu là trợ
lý của một tay thầu chuyên xây tường phòng hộ, đường xá và cầu cống.
“Đích thân cậu ta đem thiệp đến đây đấy. Con phải đi dự thôi,” mẹ tôi nói.
Nhiều năm nay tôi không sống trong nhà mình ở làng. Việc học hành
và sau đó là công việc, buộc tôi phải xa quê. Sau vụ nổ mìn, cha mẹ tôi đã
dời đến Srinagar và tôi thường ở lại đó trong những chuyến viếng thăm của
mình.
Hôm sau, tôi đón xe buýt đi Anantnag. Con đường dẫn về làng nhắc tôi
về những tấm hình chụp Kosovo. Chính phủ trong nỗ lực mở rộng đường và
cung cấp cơ sở vật chất tốt hơn cho du khách thăm Pahalgam – một đồn trên
đồi cách đó vài dặm – đã phá dỡ tất cả nhà cửa hai bên đường. Những miếng
gạch cẩm thạch nhiều màu từng được dán trên các bức tường nhà bếp và nhà
