phiếu và chứng khoán là những chữ đến từ một ngôn ngữ xa lạ với tôi: ngôn
ngữ của Wall Street, của Bombay, của các tập đoàn Ấn Độ.
Nó hiện diện cùng với những chiếc xe bọc thép, các đám tang, bãi
công, sự sợ hãi và nỗi tuyệt vọng. Thành phố Srinagar đã dựng đài tưởng
niệm cho những thanh niên đã mất, song song với các khu mua sắm với bề
mặt bằng kính lòe loẹt.
• • •
Tôi dần dần ổn định cuộc sống trong nhà cha mẹ, sắp xếp những quyển
sách và đặt bàn làm việc cùng chiếc máy tính cạnh cửa sổ trông ra những
cây dâu tằm và cây chinar. Lũ chim vẹt, sẻ và đại bàng bay ra bay vào lùm
cây rồi vút lên bầu trời xanh trong vắt. Đó là mùa thu: mùa của những chiếc
lá chinar vàng rơi xuống đám cỏ khô, rơi trên những lối mòn và rơi chạm
vào người đi đường. Tôi thấy hạnh phúc được ở đây và dành các buổi trưa
để chuyện trò cùng bạn bè trong những quán cà phê gần Lal Chowk.
Srinagar còn là một lời chào hỏi, một cuộc gặp gỡ với bạn tâm giao trên
mọi con phố. Nó không cung cấp tình huống hay mốc thời gian cho các câu
chuyện của tôi, cũng không giải thích các chi tiết hay ý nghĩa. Chỉ trong một
lời nói, nó truyền tải còn nhiều hơn những trang viết bằng các thứ ngôn ngữ
vay mượn của tôi. Nó không ngừng kể về cái quá khứ mà chúng tôi cùng
chia sẻ, không hẳn là quá khứ xa xăm trong lịch sử mà là quá khứ gần đây –
thời thơ ấu đẹp như mơ vào những năm tám mươi và sự kinh hoàng của
những năm chín mươi.
Khi còn là một đứa học trò vào những năm tám mươi, tôi đã viếng
thăm Pari Mahal – Cung điện thần tiên – được xây dựng vào thế kỷ mười
bảy bởi vị hoàng tử Mughal phóng khoáng, Dara Shikhoh. Ngài Dara
Shikhoh, vốn yêu thích học thuật uyên thâm hơn là nghệ thuật lãnh đạo đất
nước, đã mời các nhà trí thức đến cung điện của mình để dịch những bài viết
về triết học, tôn giáo và văn chương Ấn Độ sang tiếng Ba Tư và tiếng Ả
Rập. Cha tôi đã kể đi kể lại câu chuyện này cho tôi nghe vì ông muốn tôi
nhìn Pari Mahal như một nơi đa tôn giáo. Nhưng cũng như những đứa trẻ
khác, tôi thích đứng chụp hình với lũ bạn học, chơi trốn tìm trên các thành
