lũy, hay ngắm cung điện lấp lánh trong đêm như đang được treo lên bởi
những tia sáng kỳ diệu.
Một buổi tối tháng Chín, sau khi trình giấy phép tham quan và qua
vòng kiểm tra an ninh, tôi lại trèo lên một đỉnh của dãy núi Zabarvan ở phía
tây Srinagar, để về với Pari Mahal. Những bức tường đồ sộ gồ ghề của nó
được trang trí bằng đá, với các khung cửa tò vò dẫn vào những căn phòng
mái vòm, tương tự như trong những mái hiên ngoài vườn. Bên dưới cung
điện là một khu rừng xanh tráng lệ và một sân gôn rộng bát ngát – nơi các
chính trị gia, quan chức, cảnh sát và sĩ quan quân đội được bảo vệ bởi một
toán lính có vũ trang, chơi gôn và xã giao trên thảm cỏ nhập từ Mỹ – trải dài
đến tận hồ Dal, như một con tắc kè hoa cứ liên tục đổi màu mỗi khi ánh sáng
cợt đùa rọi xuống mặt nước phẳng lặng, đẹp đến nao lòng. Du khách chụp
cảnh mặt trời đang trôi về hướng những ngọn núi đứng duyên dáng và lặng
lẽ. Cạnh lối vào, hai gian phòng được bao bọc bởi những cổng vòm bằng đá
granite giờ đã biến thành trại lính, và là một nơi rất bừa bộn. Một tên lính
đang bận rộn nấu nướng bên bếp lửa và vài tên khác đang chơi bida. Phía
sau chúng, trong một gian phòng trần vòm le lói sáng, những khẩu súng máy
nằm ngổn ngang trên những tấm cói. Xa hơn một chút phía bên trong cung
điện, trên một phần đất cao hơn, là một tên lính gác đeo súng máy đứng
trong một tháp canh đắp bằng bao cát. Pari Mahal đã trở thành doanh trại
bán quân đội đẹp nhất thế giới.
Tôi bắt đầu hồi tưởng lại những cuộc viếng thăm của mình đến những
khu tưởng niệm khác của Kashmir. Tôi nghĩ đến thư viện của trường cao
đẳng Islamia, trường cao đẳng xưa nhất ở Srinagar đã bị thiêu trụi trong một
trận đánh cùng với nhiều bản thảo, kể cả bản kinh Koran 1400 năm tuổi
được viết bằng tay bởi Usman, vị calíp
thứ ba của thế giới đạo Hồi. Ngôi
đền 600 tuổi của Nuruddin Rishi, vị thánh bảo hộ Sufi của Kashmir, đã bị
phá hủy trong một trận đánh giữa lính Ấn Độ và quân khởi nghĩa. Các đền
đài đạo Hindu và những tháp chứa hài cốt các vị sư và điện thờ Phật có mái
vòm đang hấp hối trong quên lãng hay đang bị trưng dụng sai mục đích cũng
là nạn nhân của cuộc xung đột này, như bao nhiêu con người khác.
