vã, các chính khách cấp làng xã, những cụ già lảng vảng xung quanh để tìm
người tiếp dân và những tay lính văn phòng đói khát đang lùng sục con mồi
để có thêm chút ít tiền vào số lương còm cõi của mình ùa ra những bãi cỏ.
Tiếng trao đổi, mặc cả vội vã và náo loạn tràn ngập nơi này.
Bên trong, những tay cần vụ mặc đồng phục hét to tên những người
chờ đợi được sắp xếp gặp các nhân viên khác nhau. Tôi đi qua một hành
lang tối để gặp một người đàn ông có thể biết về trường hợp của bà
Shameema. Tôi quen biết ông này đã nhiều năm. Đống cạc tông rách nát che
đậy những bộ hồ sơ nằm trên chiếc bàn gỗ xiêu vẹo của ông. Những bộ hồ
sơ giống nhau phủ đầy bụi được chất trên kệ phía sau ghế của ông. Có bốn
người nữa ngồi sau những bàn chất đầy hồ sơ tương tự, đang gõ chữ trên
những chiếc máy cổ lỗ hiệu Remington. Ông mỉm cười khi thấy tôi nhìn cái
máy đánh chữ và những bộ hồ sơ. Ông đã gặp tôi khi tôi còn bé và vừa thích
thú lại vừa thất vọng khi biết tôi không phải là một công chức như cha tôi,
mà là một người cầm bút quan tâm đến “những người dân thấp cổ bé họng”
mà tôi gặp “tình cờ”.
“Việc là thế này, họ phải làm một tờ khai trước tiên ở đồn cảnh sát và
xin được giấy của cảnh sát, chứng nhận rằng người bị giết không thuộc
nghĩa quân. Nghĩa là họ phải trả từ năm ngàn đến mười ngàn rupee cho viên
cảnh sát, bởi nếu không có tiền chúng sẽ không nộp báo cáo. Rồi những hồ
sơ đó sẽ được đưa đến ban cứu tế ở văn phòng quận. Chúng ta phải làm
những hồ sơ dịch chuyển chứ.” Ông tạm dừng để hút thuốc. “Hồ sơ không
tự nó di chuyển từ bàn này qua bàn khác. Hay một người đánh máy cũng
không đánh không công một công văn nào. Quan chức cấp trên cũng phải
được thuyết phục và chia phần. Mọi việc này đều tốn thời gian và tiền bạc.
Trong khoản tiền bồi thường một lakh
, thì người đứng đơn phải chịu bỏ
ra từ hai mươi lăm đến ba mươi ngàn rupee. Nếu không ông ta sẽ tiêu tốn
nhiều năm trời đi tới lui các văn phòng. Và một khi ông ta trả số tiền đó,
chúng tôi bảo đảm là tên của ông ta trong danh sách bồi thường sẽ được đưa
lên trên và mọi việc được tiến hành nhanh hơn.” Ông nói y như một cái máy.
