Shaheedo Mubarack!” (Xin chúc mừng! Ôi người nghĩa quân! Anh đã chết
vì nghĩa lớn!)
Bên ngoài nghĩa trang, đồng đội của người chỉ huy bị giết đang khẳng
định sự trường tồn của tổ chức sau cái chết của anh. Một nhóm nghĩa quân
khoảng hai mươi tuổi giơ cao những khẩu Kalashnikov và súng lục Trung
Quốc màu đen và tiễn đưa người chết bằng những loạt đạn xuyên thấu trời
xanh. Một người có râu mép cầm súng lục thét to phiên bản Kashmir của
câu “Nhà vua băng hà, nhà vua sống mãi!” là: “Zinda Hai HM” (Hizbul
Mujahideen sống mãi). Nghĩa quân và người đưa tang đồng thanh thét to,
“Zinda Hai” (Anh sống mãi).
Một nhóm người vây quanh huyệt được đào sẵn dành cho chỉ huy
Khan. Đất ẩm ướt mới đào được đắp quanh hố. Những người hộ tang đặt
chiếc sạp gần huyệt. Nhiều người khác đến. Họ muốn nhìn mặt Khan trước
khi anh được chôn cất. Người đưa tang tranh cãi, việc an táng bị hoãn lại.
Cánh cổng gỗ của nghĩa trang kêu ken két trước lượng người khổng lồ đang
cố đẩy nó mở ra. Người ta xô đẩy hàng rào.
Tôi nhảy qua được hàng rào và đang chen lấn tìm lối ra ngoài thì một
phụ nữ trung niên bé người túm lấy cổ áo tôi và hét lên, “Nghe tôi nói này.”
Gương mặt bà ta bóng loáng vì mồ hôi, gần như cùng sắc độ với chiếc áo
choàng màu hồng tươi bà đang mặc. “Cậu ta được sinh ra ở đây, nhưng lớn
lên, chiến đấu và chết tại làng tôi. Tôi đã đi bộ mười dặm đường cùng với
hàng trăm người để đến đây. Hãy nói với họ là họ không thể chôn cất cậu ta
cho đến khi chúng tôi thấy mặt cậu.” Tôi nói với bà là việc an táng đã bị
hoãn lại. Bà ôm chầm lấy tôi rồi lao vào hàng rào nghĩa trang, vốn cũng đã
đổ rạp xuống.
Tôi chen lấn ra khỏi đoàn người, cởi áo khoác, rửa mặt và uống nước ở
cái vòi bên vệ đường. Tôi nghỉ ngơi một chút trước một cửa tiệm. Đây có vẻ
giống một ngày của những năm chín mươi, khi những đám tang như thế
được tổ chức hầu như mọi ngày, ở khắp mọi nơi.
Một ông già đứng cạnh cửa tiệm nhìn tôi dò xét. Tôi có thể thấy ánh
mắt ông thu vào chiếc áo khoác bông, chiếc quần nhung, cái túi đeo ngang
người và cuốn sổ ghi chép của tôi. “Cậu không phải dân ở quanh đây đúng
