Bức điện thư mang tin dữ hay tin vui đó đến vào chiều thứ Bảy. Tôi chỉ
mơ hồ nhớ về buổi chiều và đêm trước hôm Lajos đến. Không, Nunu đã nói
đúng, tôi không sợ Lajos. Có thể sợ người mà ta yêu thương hay thù ghét
người chủ tâm thật tử tể hay thật tàn nhẫn, hoặc đểu cáng với ta hay không.
Nhưng Lajos không bao giờ đểu cảng với tôi. Và, tử tế cũng không, trong
cái ý nghĩa mà các cuốn sách giáo khoa đã giảng giải. Anh là con người đê
tiện? Tôi không bao giờ cảm thấy anh là con người như vậy. Nhưng sự thật
là anh nói dối; anh nói dối như gió rít với sức mạnh thiên nhiên và sự sảng
khoái của nó. Anh biết cách nói dối đủ màu đủ vẻ, không thể tưởng tượng
nổi. Chẳng hạn anh nói dối là yêu tôi, chỉ tôi thôi. Và sau đó lại lấy Vilma
chị gái tôi, làm vợ. Nhưng sau này tôi nhận ra rằng Lajos không chủ ý bày ra
tất cả những điều đó; những âm mưu, những ý định khôn ranh và độc ác
không bao giờ dẫn dắt anh. Lajos nói rằng anh yêu tôi – và giờ đây tôi cũng
không nghi ngờ những lời đó, chỉ có điều anh đã cưới Vilma, có lẽ vì Vilma
xinh đẹp hơn hay vì đúng ngày ấy gió Đông thổi, hoặc giả vì Vilma muốn
như thế; không bao giờ anh nói ra, vì sao.
Vào cái đêm chúng tôi chờ đợi Lajos trở về – tôi biết, đây là lần cuối
cùng trong đời – rất lâu tôi không ngủ, tôi sắp xếp lại những kỷ vật, chuẩn bị
cho ngày gặp mặt, và trước khi đi ngủ, đọc những lá thư cũ của Lajos. Giờ
đây tôi cũng đinh ninh một cách mê tín – và trong khi đọc những lá thư cũ
này tôi lại cảm thấy cái ý niệm mơ hồ trỗi dậy với một sức mạnh đặc biệt
thuyết phục – rằng trong con người Lajos có một nguồn năng lượng ẩn náu,
giống như muôn vàn dòng suối nhỏ từ những ngọn núi cao đêm ngày luồn
lách không phương hướng qua các khe núi rồi tan đi nơi tận cùng thăm thẳm
của các hang động, không để lại vết tích. Chẳng ai sử dụng và điều khiển
nguồn năng lượng này. Bây giờ khi đọc lại những lá thư của anh vào đêm
trước cuộc gặp mặt hãi hùng, tôi sửng sốt trước sự trào dâng cuồn cuộn
không mục đích của năng lượng đó. Trong từng lá thư, anh viết cho tôi với
một sức mạnh không chỉ cuốn hút một con người – thậm chí một phụ nữ
nhạy cảm – mà có lẽ cuốn hút cả một tập thể hay một đám đông lớn. Những
