nhiệm với quá khứ, anh đang trên đường đến với chúng tôi. Tôi về phòng
thay một bộ quần áo tươm tất. Laci mơ màng:
– Anh ta luôn xin một thứ gì đó. Cậu còn nhớ không, Tibor, lần cuối
cùng cậu gặp anh ta, sau trận cãi cọ gay gắt ấy, lúc đó cậu nói thẳng anh ta là
người không có tư cách, cậu kể ra một loạt những tội lỗi của anh ta, tất cả
những tội lỗi mà anh ta đã gây ra cho gia đình và bạn bè, cậu bảo anh ta là
tên bần tiện cuối cùng: anh ta đã khóc, sau đó ôm lấy tất cả mọi người, và
xin tiền từ biệt của cậu? Một trăm hay hai trăm? Cậu nhớ chứ?
– Tôi không nhớ, – Tibor nói, khổ sở và ngượng nghịu.
– Cậu phải nhớ! – Laci thét lên. – Khi cậu không đưa tiền, anh ta bỏ
chạy, run lẩy bẩy, như kẻ đi vào cõi chết. Chúng ta đã đứng đây, cũng tại khu
vườn này, chỉ trẻ hơn mười tuổi, và nói chuyện về Lajos. Nhưng đến cổng,
anh ta quay lại, nhỏ nhẹ, bình tĩnh nài nỉ xin hai mươi đồng – “ít tiền lẻ”,
anh ta nói như vậy – vì không có tiền mua vé tàu! Cậu đã cho. Chua từng có
ai như thế! – Laci hồ hởi nói; rồi tiếp tục ăn.
– Tôi đã cho, tôi đã đưa, – Tibor lúng búng nói. – Tại sao lại không?
Tôi không bao giờ hiểu, tại sao người ta không cho, nếu có? Đối với Lajos,
đó không phải là điều quan trọng nhất. – Tibor trầm ngâm nói, ngước mắt lơ
đãng nhìn trần nhà.
– Tiền không quan trọng đối với Lajos? – Laci thật sự sửng sốt. – Như
thể cậu nói: máu không quan trọng với chó sói.
– Cậu không hiểu, – Tibor nói và đỏ mặt. Anh luôn đỏ mặt khi phải vật
lộn với vai trò của vị quan tòa, người giam giữ và kết án; anh cần phải nói
sự thật, cả khi biết rằng sự thật ấy không đồng nghĩa với cái công thức sự
thật mà mọi người vẫn tin, và chính bản thân anh, vị quan tòa, đã tuyên thệ
với nó. – Cậu không hiểu, – anh bướng bỉnh nhắc lại. – Tôi suy nghĩ rất
nhiều về Lajos. Ý đồ là tất cả. Ý đồ của Lajos không bẩn thỉu. Tôi biết một
trường hợp… một lần, trong cuộc giải trí, anh ấy mượn tiền, một khoản tiền
lớn… và vô tình tôi biết, số tiền đó, chưa hề suy suyển, anh ấy đã đưa cho
một nhân viên đang gặp hoạn nạn của tôi vào sáng hôm sau. Khoan đã, tôi
