– Anh đừng gọi ai cả, – tôi nói. – Không quan trọng. Như vậy là em
không còn khỏe nữa. Anh Lajos ạ, chừng nào người ta còn nghi ngờ lời nói
hay tình cảm của ai đó, thì bấy giờ chỉ có thể xây dựng được một cuộc đời
hoặc một mối quan hệ trên cái nền móng lỏng lẻo mà thôi. Cái nền móng đó
có thể là “đầm lầy”, như người ta thường gọi, có thể là “bãi cát”. Anh biết
không, cái anh xây dựng nên, một ngày nào đó sẽ sụp đổ… tuy nhiên, trong
sự cố gắng ấy, có cái gì đó hiện thực, mang tính nhân sinh và định mệnh.
Nhưng ai bị định mệnh trừng phạt bằng cách trao cho cái nền móng như con
người anh, thì số phận của người đó đen tối hơn tất cả mọi thứ trên đời, vì
một ngày nào đó, người ấy nhận ra, mình đã xây dựng tất cả trong khoảng
không, trong hư vô. Những người khác dối trá vì bản tính của họ là như thế,
hoặc vì phải tuân theo những lợi ích cá nhân, hoặc vì hoàn cảnh tức thời
buộc phải thế. Nhưng anh thì nói dối, như mưa rơi; anh biết nói dối bằng
những giọt nước mắt, bằng những việc làm. Điều này có thể rất khó khăn.
Đôi khi em nghĩ, anh như một thiên tài… Thiên tài dối trá. Anh nhìn vào
mắt em, hoặc chạm vào người em, rồi nước mắt anh rỏ, và em cảm thấy tay
anh run, nhưng em biết là anh giả dối, anh luôn giả dối, ngay từ đầu. Cả đời
anh là sự dối trá. Em cũng không tin vào cái chết của anh, đó cũng là sự dối
trá. Vâng, anh là một thiên tài.
– Đây, – Lajos bình thản. – Dù thế nào đi nữa, anh có mang theo đây
những bức thư cho em. Chính anh đã viết cho em. Chúng đây.
Và bằng một động tác tự mãn, không cầu kỳ, Lajos lấy mấy lá thư
trong túi áo khoác của anh đưa cho tôi.
19.
XVIII
