– Tôi cũng không muốn bác phải hiểu, – tôi nói, và tôi cầm lấy tay bác,
hoặc chạm đầu ngón tay vào khuôn mặt râu ria già nua và âu lo của bác, một
khuôn mặt đàn ông buồn rầu và thông minh, con người không bao giờ tìm
cách sấn sổ đến gần tôi, nhưng lại giúp tôi có được một cuộc sống lương
thiện, xứng đáng với nhân phẩm con người trong hai mươi mấy năm qua. –
Bác là một người, bác Endre, một người đàn ông tuyệt vời và đích thực, lúc
nào cũng cố gắng tuân thủ đúng những gì mà pháp luật, tập tục hay lí trí đã
khôn ngoan chỉ rõ. Nhưng đàn bà chúng tôi không thể thông thái và rành rẽ
ở mọi lúc như thế được… giờ đây tôi đã hiểu rằng đó không phải là công
việc của chúng tôi. Nếu hai mươi năm trước, tôi là kẻ khôn ngoan và chân
tình thực sự thì một đêm, tôi đã trốn khỏi ngôi nhà này cũng Lajos, chồng
chưa cưới của chị tôi, kẻ đã làm giả ngân phiếu, gã đàn ông dối trá nổi tiếng,
cặn bã của nhân loại, như Nunu, người thích dùng những từ ngữ mạnh mẽ
hay gọi. Tôi lẽ ra phải làm điều này, nếu tôi dũng cảm, khôn ngoan, và chân
tình, hai mươi năm trước… Điều gì đáng lẽ sẽ xảy ra? Tôi không biết. Có
thể không có gì tươi sáng hay tốt lành đặc biệt. Nhưng lúc đó, ít ra tôi đã
tuân theo một định luật hay điều răn mạnh mẽ hơn những định luật của đời
và của lý trí… Giờ thì bác đã hiểu phải không? Vì tôi đã hiểu… Tôi đã hiểu,
nên tôi giao ngôi nhà và khu vườn này cho Lajos và Eva, vì tôi nợ họ bấy
nhiêu… Tôi nợ họ tất cả những gì còn lại của tôi… Rồi sau này, điều gì đó
sẽ đến.
– Em sẽ đi khỏi đây? – Endre hỏi nhỏ.
– Tôi không biết, – tôi nói; và tự nhiên tôi mệt lả. – Tôi vẫn không biết,
theo trình tự như thế, cái gì sẽ đến với tôi. Chỉ muốn rằng bác hãy đưa cái
văn bản này cho Lajos… vâng, tôi đã ký… còn bác, bác Endre, bác hãy ghi
vào cái văn bản này một điều khoản gì đó chắc chắn và đúng luật lệ về cái
khoản tiền ít ỏi dành riêng cho Nunu, để nó đừng mất đi trong tay Lajos.
Bác hứa chứ?
Nhưng Endre không trả lời câu hỏi của tôi. Bác cầm hợp đồng lên,
bằng hai ngón tay, như cầm một đồ vật dơ bẩn và khả nghi.
– Hừm, vâng, – Endre nói nhỏ. – Điều này, đương nhiên tôi chưa biết.
