sót trong bổn phận hằng ngày, chứ không hy vọng gì nữa, dù là một chiến
trận quyết định hay ngày đình chiến.
Tiếp tục làm những con tính do dịch hạch buộc phải làm, chắc chắn
Grăng không thể nêu lên những kết quả tổng quát. Trái ngược với Taru,
Rămbe và Riơ là những người chịu đựng được vất vả, sức khỏe anh không
bao giờ tốt cả. Thế mà ngoài công việc phụ tá ở tòa thị chính và công việc
thư ký ở cơ quan Riơ, anh còn làm việc riêng của mình ban đêm. Anh luôn
luôn ở trong trạng thái kiệt sức, nhưng được động viên bởi vài ba ý nghĩ cố
định, như sau khi dịch hạch chấm dứt, đi nghỉ hoàn toàn ít ra cũng một tuần
lễ, và lúc đó, làm thật tích cực công việc hiện anh đang làm dở dang khiến
người ta phải “bái phục”. Anh cũng có những cảm xúc đột ngột, và những
lúc đó, anh sẵn sàng nói với Riơ về Giannơ, băn khoăn không biết nàng
đang ở đâu vào lúc này, và nếu đọc báo, nàng có nghĩ tới mình hay không.
Một hôm, Riơ bất giác nói với anh về vợ ông, với một giọng tẻ ngắt, điều
trước đây ông chưa hề làm. Không tin những bức điện bao giờ cũng trấn an
của vợ, ông quyết định đánh điện cho bác sĩ trưởng nhà dưỡng bệnh. Ông
được báo tình trạng bà Riơ trầm trọng thêm và người ta sẽ làm mọi cái để
không cho bệnh tiến triển. Giữ kín mãi tin đó, giờ đây, ông không giải thích
nổi vì sao, nếu không phải vì mệt nhọc, ông lại đem tâm sự với Grăng. Sau
khi nói về Giannơ, anh chàng nhân viên thị chính hỏi ông về bà Riơ và ông
đã trả lời “Ông biết đấy, Grăng nói, bây giờ, bệnh đó rất dễ chữa”. Riơ tán
thành và chỉ nói là ông bắt đầu cảm thấy cảnh xa cách đã kéo quá dài và
nhẽ ra ông có thể giúp vợ chiến thắng bệnh tật trong lúc hiện nay, bà ấy
chắc cảm thấy mình hoàn toàn cô đơn. Rồi ông lặng im, chỉ trả lời qua quít
những câu hỏi của Grăng.
Những người khác cũng trong cùng một tình trạng. Taru chống đỡ tốt
hơn, nhưng những điều ghi chép trong sổ tay cho thấy sự tìm tòi của anh
không còn đa dạng như trước, tuy vẫn giữ nguyên chiều sâu. Rõ ràng trong
suốt thời kỳ này, anh chỉ còn chú ý tới Côtta. Buổi tối, ở nhà Riơ mà anh
đến ở từ khi khách sạn biến thành nhà cách ly kiểm dịch, hầu như anh
không còn lắng nghe bác sĩ hay Grăng báo tin kết quả nữa. Anh vội lái câu
