nói chung, và vì dịch bệnh vào thời kỳ này tương đối ổn định tổ chức do
Riơ đề xuất vẫn đứng vững. Đội ngũ thầy thuốc và những người giúp việc
đã cố gắng đến kiệt sức và không sao có thể hình dung những nỗ lực lớn
hơn. Họ chỉ phải tiếp tục một cách đều đặn cái công việc siêu phàm ấy - nếu
có thể nói như vậy - Dạng dịch hạch màng phổi trước đây đã xuất hiện, nay
lan tràn trong khắp thành phố, tựa như có ngọn gió thổi bùng lên những
đám cháy trong lồng ngực. Bị nôn ra máu, người bệnh chết nhanh hơn
nhiều. Với dạng mới này của dịch bệnh, nguy cơ lây lan nhiều hơn. Thực
ra, ý kiến các chuyên gia luôn luôn mâu thuẫn nhau. Nhưng để được an toàn
hơn nhân viên y tế tiếp tục đeo mặt nạ bằng gạc đã sát trùng. Dẫu sao, thoạt
nhìn, người ta cho là dịch bệnh có khả năng lan rộng. Nhưng vì bớt được
những ca dạng hạch xoài nên cán cân lại thăng bằng.
Nhưng do tiếp tế ngày càng khó khăn nên người ta có những mặt lo
lắng khác. Nạn đầu cơ góp phần vào trong đó, và người ta bán với giá
không sao tưởng tượng nổi những nhu yếu phẩm lúc đó khan hiếm trên thị
trường. Các gia đình nghèo lâm vào tình thế rất vất vả, trong lúc các gia
đình giàu có hầu như không thiếu một thứ gì. Nhẽ ra với hiệu lực của hoạt
động không thiên vị của nó, dịch hạch phải tăng cường sự bình đẳng giữa
các đồng bào chúng tôi, nhưng trái lại, do tác động tự nhiên của những lề
thói ích kỷ, nó lại làm cho ý thức về sự bất công càng thêm gay gắt trong
lòng người. Dĩ nhiên, còn lại sự bình đẳng tuyệt đối trước cái chết, nhưng
không ai muốn có thứ bình đẳng đó. Bị đói, người nghèo càng luyến tiếc
nhớ tới những thành phố và vùng nông thôn lân cận, nơi cuộc sống được tự
do và bánh mì không đắt đỏ. Vì không được tiếp tế đầy đủ, họ đâm ra phải
suy nghĩ kể cũng hơi vô lý là nhẽ ra người ta phải để cho họ ra đi. Tới mức
có tin đồn đại rằng thỉnh thoảng trên tường, người ta đọc thấy, hoặc có khi,
trên đường ông tỉnh trưởng đi qua người ta nghe vang lên, khẩu hiệu: “Bánh
mì hoặc không khí”. Cái công thức hài hước ấy là hiệu lệnh cho một vài
cuộc biểu tình bị nhanh chóng dập tắt, nhưng ai cũng thấy rõ tính chất
nghiêm trọng của tình hình.
