“Cách đây rất lâu, những người Cơ đốc giáo Abixxini
[11]
cho dịch
hạch là một phương tiện hữu hiệu, có nguồn gốc thần thánh để đạt tới cái
vĩnh hằng. Những người không mắc bệnh cuộn tròn lại trong những tấm đra
của người bệnh để được chết một cách chắc chắn. Dĩ nhiên niềm cuồng
nhiệt ấy đối với hạnh phúc là không đáng ngợi khen. Nó đánh dấu một sự
vội vã đáng tiếc, rất gần gũi lòng kiêu ngạo. Không nên vội vã hơn Chúa và
khi muốn thúc đẩy trật tự bất di bất dịch đã được vĩnh viễn an bài, thì chỉ
dẫn tới tà giáo mà thôi. Nhưng ít nhất tấm gương ấy cũng có bài học của nó.
Đối với đầu óc sáng suốt hơn của chúng ta, nó chỉ nêu cao giá trị cái ánh
sáng vĩnh hằng diệu kỳ ẩn tàng ở dưới đáy mọi nỗi khổ đau. Ánh sáng ấy
soi rọi những con đường chạng vạng dẫn tới siêu thoát. Nó biểu thị ý chí
của Chúa quyết biến đổi, không một chút lầm lạc, cái xấu thành cái tốt. Cho
đến cả ngày nay, trải qua con đường chết chóc, kinh hoàng và kêu la, nó vẫn
dìu dắt chúng ta tới cái im lặng bản chất và tới nguyên lý mọi cuộc sống.
Đấy là niềm an ủi mênh mông cha muốn mang lại cho các con để từ nơi đây
các con không chỉ mang theo về những lời nói trừng phạt, mà cả những lời
lẽ làm các con yên lòng”.
Cử tọa có cảm giác Panơlu kết thúc. Bên ngoài, mưa đã tạnh. Một bầu
trời lẫn nước và ánh nắng trút xuống một ánh sáng tươi mát hơn. Từ đường
phố cất lên tiếng người nói, tiếng xe cộ qua lại, toàn bộ ngôn ngữ của một
thành phố thức giấc. Thính giả kín đáo thu vén áo quần trong tiếng ồn ã
trầm đục. Nhưng cha Panơlu tiếp lời và nói rằng sau khi chỉ ra nguồn gốc
thần thánh của dịch hạch và tính chất trừng phạt của tai họa này, ông không
còn gì để nói nữa và để kết luận, ông không viện đến tài hùng biện, vì nó sẽ
không đúng chỗ khi đụng tới một vấn đề bi thảm đến thế. Ông cho là tất cả
đã sáng rõ đối với mọi người. Ông chỉ nhắc lại là trong thời kỳ nạn dịch
hạch lớn ở Mácxây, nhà viết ký Machiơ Mare phàn nàn là bị nhấn chìm
trong địa ngục, sống không cứu trợ, không hy vọng. Than ơi! Machiơ Mare
là một kẻ mù quáng! Trái lại, ngày nay hơn bao giờ hết, cha Panơlu cảm
thấy sự cứu trợ của Chúa và niềm hy vọng Cơ đốc giáo đối với mọi người.
Trái với mọi niềm ước mong, ông ta hy vọng đồng bào chúng tôi chỉ đệ lên
