Toa tàu đang ầm ầm lao qua hoàng hôn, như một chiếc lưỡi cày đâm
xuyên qua vùng đất tối tăm màu nâu đỏ đằng xa. Các ô cửa sổ sáng đèn hắt
xuống dải đất hai bên những chùm lốm đốm, thế nên nhìn con tàu như đang
bơi giữa những gợn sóng lăn tăn, như thể trảng cỏ lay động dập dờn, khi
chiếc xe nào đó phóng qua.
Con tàu lắc lư và rung lên bởi gia tốc của chính nó; các khớp nối kêu ken
két, gầm gừ đe dọa sẽ long ra từng mảnh. Khớp nối trên các đường ray trái
lại vẫn nằm yên. Nhưng ít nhất đối với những hành khách, con tàu dường
như đang chạy rất chậm. Mặt đất trở nên quá rộng, quá to lớn, như đến bất
tận. Phía Đông như ngày càng xa vời. Con tàu càng lao về phía trước nhanh
bao nhiêu, bạn càng xa đích đến bấy nhiêu.
Những ngọn đèn trần dòm xuống qua làn khói thuốc mờ mịt trên đầu các
hành khách đang đứng ken đặc lối đi, đu đua và nhấp nhô theo cùng một
nhịp, nhưng không lo bị ngã, vì chẳng còn đủ chỗ để mà ngã nữa. Những
chiếc cốc giấy đựng rượu gin và rượu ngô dùng một lần chuyền tay từ
người này sang tay người khác, như mấy chiếc rơ le trong dây chuyền, từ
trên cao chuyển xuống dưới thấp. Hát hò, la hét, cười nói, ánh mắt cáu kỉnh
tạm thời xua tan đi tiếng cãi vã, sự uể oải, phờ phạc, tuy nhiên những âm
thanh ấy vẫn vang lên từ quá nhiều chiếc cốc giấy đầy rượu; tiếng kèn
harmonica, tiếng chơi cờ bạc với điểm nhấn là tám cái đầu gối. Màu quân
phục và màu chết chóc hòa lẫn vào nhau, ngoại trừ một người mẹ trẻ và
đứa con thụ động, đã quá quen với cảnh này, là một phần của nó, dõi mắt
nhìn những trại lính xung quanh.
Trong cái toa đầy người này còn có một người không mặc quân phục
khác, hình bóng này ngồi thu lu trên chiếc ghế trong góc, đầu cúi thấp,
vành mũ che kín mặt, như thể đang say ngủ; cố gắng càng thu mình nhiều
bao nhiêu càng tốt bấy nhiêu. Nhờ vậy không ai có thể nhìn thấy anh;
nhưng anh cũng chẳng thấy được ai.
Bất chợt một bàn tay đầy uy quyền, với ý định rõ ràng, tựa hẳn xuống vai
anh ta, làm anh ta nao núng, sau đó lạnh toát toàn thân. Như cách động vật
hay làm khi lần đầu tiên nó cảm thấy nguy cơ bị bắt trườn đến, nó chờ đợi,
