tăng và cô ta sẽ không nhận ra mỗi bước mình đã đi. Một tháng sau khi làm
giả thời gian một tiếng, chuyên viên tư vấn này có lẽ sẽ thấy cô ấy bị hụt
mất hai giờ. Thêm một giờ nữa cho một tuần trở thành “điều bình thường
mới,” và cô ấy thậm chí còn không coi nó là một hành động không đạo đức
nữa. Một thời gian sau, chuyên viên tư vấn có thể thấy mình ăn gian đến 10
tiếng một tuần. Trước đây, cô ấy thấy rằng gian lận giờ làm là việc làm
không thể chấp nhận được dù trong bất kỳ trường hợp nào, nhưng quyết
định đó không tính đến 10 giờ gian lận; hơn thế nữa, cô ấy đã thực hiện
hàng loạt những quyết định thêm 10 giờ như vậy – một sự điều chỉnh nhỏ
cho tiêu chuẩn đạo đức của cô ấy mỗi lần thực hiện. Để vấn đề tồi tệ hơn,
chúng ta có thể trở nên lãnh cảm khi trải nghiệm với các hành vi không đạo
đức của chúng ta tăng lên. Đối với tư vấn viên, tình trạng tê liệt đạo đức
được hình thành, mỗi lần nói dối về một giờ sẽ ít tổn thương về mặt đạo
đức hơn. Và để lấy một ví dụ kịch tính hơn, những nhân viên tư vấn tù
nhân cho các “đội hỗ trợ thực thi” những người làm việc với gia đình các tù
nhân và nạn nhân của họ có khuynh hướng ngày càng trở nên dễ dãi hơn
trong những đánh giá đạo đức mà họ chứng kiến từ các vụ hành quyết.
Số nợ từ kế hoạch Ponzi của Bernard Madoff đã cho thấy một con dốc
có thể trở nên trơn trượt như thế nào. Kế hoạch của Ma- doff liên quan đến
việc dùng tiền của các nhà đầu tư này trả tiền cho các nhà đầu tư khác, một
hành động được cho là đã bắt đầu khi Madoff mất tiền trong các thương vụ
và cần một số lượng tiền mặt dư ra để chi trả những khoản lỗ từ các vụ đầu
tư này. Dần dần, lượng tiền mà Madoff cần để chi trả các khoản thua lỗ
tăng lên và mức độ lừa gạt của ông ta cũng vậy. Mưu đồ này ngày càng tinh
vi đến nỗi nó đã qua mắt được các nhà làm luật trong gần 30 năm. Tại sao
những chuyên viên kiểm toán của Madoff lại không chú ý đến sự phạm
pháp của anh ta? Phân tích cách mà những quyết định không đạo đức của
chúng ta được đưa ra, trong chương tới chúng tôi sẽ xem xét một câu hỏi
liên quan, đó là bằng cách nào chúng ta thường không chú ý và hành động
theo những hành vi không đạo đức của kẻ khác.
