Nếu việc làm ra sản phẩm với số lượng nhỏ là kém hiệu quả, tại sao
Merck lại tiếp tục sản xuất Mustargen? Hãy xét đến chuyện đã diễn ra sau
khi Merck hoàn tất thỏa thuận với Ovation: Ova- tion nâng giá Mustargen
lên ước chừng gấp mười lần và giá của Cosmegen thì thậm chí còn tăng
nhiều hơn. Thì ra Ovation thường mua các loại dược phẩm có thị trường
nhỏ từ các công ty dược đang hoạt động và gặp vấn đề với dư luận liên
quan đến việc tăng giá đến chóng mặt các loại thuốc mà khách hàng của họ
đang có nhu cầu sử dụng. Trong một cuộc giao dịch khác, Ovation mua lại
thuốc Panhematin từ Abbo Laboratories và nâng giá của nó lên gần mười
lần; Abbo vẫn tiếp tục sản xuất loại dược phẩm này. Quyết định bán
Mustergen và Cosmegen cho Ovation của Merck cho thấy rằng ban lãnh
đạo của nó đã hy vọng được nhìn thấy các tiêu đề kiểu như “Merck bán hai
loại dược phẩm cho Ovation” chứ không phải là “Merck lừa gạt các bệnh
nhân ung thư, nâng giá thuốc điều trị ung thư đến 1.000 phần trăm.”
Merck đã thoát khỏi vụ này như thế nào với chiến lược thông minh
đó? Merck thành công bởi vì trực giác của con người không gắn kết các cá
nhân và tổ chức với loại hành động đồi bại gián tiếp như thế. Ngay cả khi
có dữ kiện cho thấy rõ ràng mục tiêu đồi bại của những kẻ đó thì chúng ta
vẫn để cho họ lọt lưới. Lưu ý rằng chúng tôi không bình luận về nguyên tắc
đạo đức của việc tăng giá thành vì nhu cầu chữa trị bệnh ung thư. Trên thực
tế, chúng ta thường tin rằng lợi nhuận cao trong ngành dược phẩm giúp tạo
ra hàng loạt các loại thuốc tốt mà bệnh nhân đang sử dụng. Tuy nhiên điều
quan trọng là chúng ta phải nhận thức được mức độ khó khăn của việc
“nhìn thấy” những hành vi gián tiếp vi phạm lề lối đạo đức của những
người xung quanh; nhận thức này có thể giúp chúng ta xác định các cá
nhân và tổ chức cố tình tạo ra những tấm màn che mắt dư luận. Nếu Merck
đã thật sự cho rằng việc tăng giá thuốc trị ung thư lên gấp mười lần sẽ thu
hút luồng dư luận trái chiều thì chúng tôi cho rằng đa số mọi người sẽ xem
quyết định che giấu sự tăng giá đó qua một nhà trung gian như Ovation là
một chiến lược quỷ quyệt và đồi bại. Chiến lược công khai của Merck
thường thành công cũng như tất cả các chiến lược tương tự khác bởi vì
