số tiền đó. Người chơi C là người nhận thụ động phụ thuộc vào quyết định
của người chơi A. Trong trò chơi của Luke, người chơi A có 24 đô-la và
được chọn chơi trò chơi cầm quyền này với vai trò một nhà cầm quyền với
người chơi C hoặc anh ta có thể bán quyền tham gia trò chơi này cho người
chơi B theo mức giá thương lượng. Nếu người chơi B mua quyền tham gia
trò chơi từ người chơi A, người chơi B được trao vai trò của nhà cầm quyền
và có 24 đô-la để dùng trong trò chơi với người chơi C. Giai đoạn cuối của
trò chơi này là người chơi D có cơ hội để trừng phạt người chơi A (chứ
không phải người chơi B) vì hành động của anh ta bằng cách cắt giảm số
tiền thu được sau cùng của người chơi A. Như dự đoán, khi người chơi A
lưu lại trong cuộc chơi (tức là người này không bán quyền chơi trò chơi cho
người chơi B) thì người chơi D nhất định phạt người chơi A vì đã cho
người chơi B số tiền ít hơn với mức phạt tương ứng với lượng tiền mà
người chơi A giữ lại cho chính mình. Thú vị hơn và cũng phù hợp với
những nghiên cứu của chúng tôi, khi người chơi A thực sự bán quyền chơi
cho người chơi B thay vì chọn trở thành một nhà độc tài tham lam thì người
chơi D lại giảm số tiền phạt một cách đáng kinh ngạc. Thế là những người
tham gia đã trừng phạt người trực tiếp thực hiện hành động sai trái nặng
hơn người gián tiếp thực hiện hành động sai trái. Sự chênh lệch này trở nên
cân bằng khi lượng tổn hại đối với người chơi C là như nhau và trong các
phiên bản sau đó, người chơi A hoàn toàn có thể dự đoán được rằng quyết
định của người chơi B có tác động như thế nào đến người chơi C.
Loại nghiên cứu đạo đức hành vi này cho thấy rằng bằng cách thực
hiện hành động gián tiếp trong một số hoàn cảnh có thể dự đoán trước,
những người cầm trịch có thể kích hoạt sự mù quáng gián tiếp của người
quan sát và do đó, họ thoát được việc chịu trách nhiệm cho các thiệt hại mà
họ gây ra. Thành viên của các tổ chức thường xuyên ủy thác hành vi thiếu
đạo đức cho những người khác trong cùng tổ chức. Chẳng hạn như các vị
quản lý bảo cấp dưới của họ “hãy làm bất kỳ điều gì” để đạt được mục tiêu
sản xuất hoặc kinh doanh đồng nghĩa với việc để ngỏ cho các phương pháp
sai trái hay thậm chí là đồi bại. Các công ty của Mỹ mang việc sản xuất
