các chính sách quản trị trong công ty.
Có thể thấy rằng, các công ty khi
muốn che giấu điều gì đó thường sử dụng cách “marketing đạo đức” trong
các bản báo cáo của mình.
Nếu như một công ty thực sự quan tâm đến vấn đề đạo đức của họ,
liệu họ có đủ tận tâm để tạo ra một hệ thống đánh giá mức độ tuân thủ luật
lệ và bộ quy tắc ứng xử để giải quyết những vấn đề của riêng công ty mình
hay chỉ đơn giản là mượn chúng từ các tổ chức khác? Một điều thú vị là
việc “đạo” các quy tắc hành xử đạo đức này có thể là một dấu hiệu cho thấy
sự mong muốn tổ chức trở nên có đạo đức hơn chỉ là một lời nói dối hoa
mỹ. Một nghiên cứu so sánh các bản quy tắc đạo đức giữa các công ty với
nhau cho thấy mức độ giống nhau đáng kể về nội dung và câu từ của
chúng. Ví dụ như bản 500 Điều của Standard & Poor có tới 37 câu quy tắc
đạo đức trùng lặp với một bộ luật 500 điều của công ty S&P 500. Ở một vài
bản quy tắc khác, số câu trùng lặp lên tới 200. Một trong những câu phổ
biến nhất là: “Trộm cắp, bất cẩn và phung phí có ảnh hưởng trực tiếp đến
lợi nhuận của công ty” – giống hệt với một câu trong biên bản luật của Sở
giao dịch chứng khoán New York – một biên bản chỉ định những luật công
ty nên đưa thêm vào danh sách của mình. Tệ hơn là, có những trường hợp
các luật về đạo đức bị “đạo” hoàn toàn chứ không chỉ còn là “mượn” vài
câu. Những nhà quản lý “mượn” các hệ thống chính thống từ các công ty
khác thay vì tự mình nghĩ ra giải pháp cho những vấn đề của riêng công ty
mình khiến cho những hệ thống này chỉ có giá trị bề nổi và có rất ít ảnh
hưởng đến công ty.
Đôi khi, những hệ thống chính thống bị đánh giá là yếu kém không
phải vì các sai sót trong quá trình thiết lập mà là vì chúng bị bao phủ bởi
cái bóng quá lớn mang tên “văn hóa ngầm” của các tổ chức. Khả năng lấn
át các hệ thống chính thống của dòng văn hóa ngầm này đã được thể hiện
rõ qua sự sụp đổ của tập đoàn Enron và Arthur Andersen. Một quan sát
viên đã miêu tả nó như là “Sự tan rã của các quy chuẩn và sự lên ngôi của
những kiểm toán viên và người bán hàng”, các kiểm toán viên “thẳng thắn
