Tướng Giáp nói với tôi, suốt đêm 24 tháng 1 ông ấy không thể nào ngủ
được, ông cố gắng để đánh giá tình hình và tự hỏi “Chúng ta có thể thắng
được hay không?” Ông nói, ông phải đối mặt với 3 vấn đề chính:
Một là, mở rộng chiến trường: Nà Sản tương đối nhỏ nhưng Điện Biên Phủ
lớn hơn gấp 15 lần. Chúng ta có thể giải quyết thế nào? Các lực lượng của
ta không được huấn luyện để tác chiến trên một phạm vi rộng lớn đến như
vậy.
Hai là, biên chế các lực lượng Việt Minh: cho tới lúc đó, trận đánh lớn nhất
mới có sự tham gia của một sư đoàn tăng cường và hai trung đoàn, giờ
chúng ta có thêm năm sư đoàn, liệu chúng ta có khả năng điều khiển tới
mức cần thiết?
Ba là, vấn đề về thời gian: Trước đây trận đánh dài nhất kéo dài 20 giờ,
phần lớn bắt đầu vào ban đêm và kết thúc vào sáng sớm. Liệu chúng ta có
thể duy trì được một trận đánh kéo dài hơn?
Chúng ta hy vọng đánh nhanh nhưng sau ba tháng, tình hình ở Điện Biên
Phủ đã thay đổi. Thật ngớ ngẩn khi cho rằng các chiến thuật áp dụng trong
tháng mười hai có thể được sử dụng vào tháng một, khi các lực lượng của
Pháp tăng lên gấp đôi về người và các căn cứ được nâng cấp với nhiều hàng
rào thép gai và pháo binh hơn. Tấn công lúc này sẽ là một sự mạo hiểm.
Tướng Giáp phản ánh lại những gì Hồ Chí Minh đã nói với ông ta: “Đồng
chí, tôi cho đồng chí toàn quyền quyết định - với một điều kiện - nếu đánh
ta phải thắng. Nếu đồng chí không chắc thắng thì không đánh” Nghĩ về
trách nhiệm của mình với Hồ Chí Minh, với nhân dân và với quân đội,
Tướng Giáp quyết định hoãn đánh vì cho rằng nếu sử dụng các chiến thuật
cũ thì chắc chắn sẽ thất bại. Thay vào đó, ông ra lệnh huy động hàng ngàn
cuốc xẻng và mai thuổng.
Ngày 18 tháng 3 năm 1991, trong một cuộc phỏng vấn ở thành phố Hồ Chí
Minh, Tướng Giáp nói với tôi về cái đêm vận mệnh ấy.
