ngũ đồng đội. Cái thói sính văn chương và những câu công thức cầu kỳ của
ông đã gây nên không khí vui vẻ trong phòng ăn tập thể của sĩ quan. Trong
những công thức đó - người ta gán cho ông nhiều nhưng không phải tất cả
đều là của ông ta - công thức nổi tiếng nhất là cái mô tả căn cứ lục quân -
không quân Nà Sản như là “tấm lá chắn gián tiếp có hóa trị hai che đỡ cho
Lào và châu thổ sông Hồng . ít lâu sau Berteil được điều lên bộ tham mưu
của tơng tư lệnh làm cục phó cục tác chiến
Chương 8
Cogny có ông ta dưới quyền của mình ở Nà Sản, và mười năm sau đã viết
về ông ta như thế này: “Cái đầu ấy bị s.ay sưa mê mẩn lên vì đã từng chỉ
huy ở Nà Sản - cần nói rõ là say sưa sau khi trận đánh đã kết thúc - và đặc
sệt cái mớ lý thuyết về giá trị không thể chối cãi được của các tập đoàn cứ
điểm đặt tại những không gian rộng”. Cogny sau này buộc tội ông ta đã
thuyết phục Navarre không những về giá trị của Điện Biên Phủ mà cả về
giá trị nói chung của “căn cứ lục quân - không tuân được coi như thứ thuốc
trị bách bệnh giải quyết những khó khăn của chiến tranh Đông Dương”.
Tư tưởng về tập đoàn cứ điểm nghe .khá hấp dẫn vì nó có vẻ cung cấp giải
pháp cho một trong những vấn đề chính được đặt ra cho bộ chỉ huy Pháp,
và hơn mười năm sau, cũng được đặt ra cho bộ chỉ huy Nam Việt Nam và
Mỹ: làm thế nào để gây được mất ổn định trong vùng hậu phương quân
đlch, buộc cả nó nữa cũng phải phân tán lực lượng và bảo vệ các nơi bị uy
hiếp? Vì chỉ có thể đột nhập vào những vùng do Việt Minh kiểm .soát bằng
những đơn vị biệt động Pháp - Việt được chọn lọc kỹ càng, cho nên muơn
làm được hơn thế, phải tìm ra được một biện pháp quân sự cổ điển. Biện
pháp ấy chính là “con nhím” được phòng ngự mạnh, tiếp tế bằng đường
không và trong trường hợp bị tấn công th ì được máy bay chiến đấu yểm
trợ.
