ủy ban điều tra về thảm họa. Một số tư liệu không thể nào tìm thấy trong
các tủ hồ sơ lưu trữ mặc dầu chúng có tính chất là giấy tờ chính thức. Có lẽ
chúng đang ở trong tay những diễn viên chính của bi kịch, bởi vì chúng đã
được công bố trong một số những tác phẩm Pháp mà tác giả đã tham gia
vào cuộc khẩu chiến giữa Navarre và Cogny. Cuối cùng cơ quan hồ sơ lưu
trữ của hải quân và không quân đã cung cấp cho tôi một số lượng lớn những
tài liệu rất quý về mặt hàng không - mặt chủ yếu - của trận đánh.
Vớì khối tư liệu đó trong tay, các cuộc tiếp xú( của tôi với phần lớn những
người chỉ huy chiến thuật, trong nhiều trường hợp có kèm theo trao đổi thư
từ, đã tỏ ra là hết sức quý báu. Tiếc thay, chỉ hiếm khi tôi mới tập hợp họ lại
được trong một cuộc trao đổi tập thể, vì lý do đơn giản là những người sống
sót từ Điện Biên Phủ ngày nay ở phân tán khắp nơi. Cái hình thức họp trao
đổi chung ấy, mà nhà sử học Mỹ nổi tiếng, tướng S.L.A. Marshall, thường
hay thực hiện, là đặc.biệt có ích khi người ta muốn dựng lại những gì đã
diễn ra trong những lúc rối ren khi tình hình thay đổi từng lúc. Những lúc
rối ren ấy thì có nhiều ở Điện Biên Phủ. Trong một trường hợp đặc biệt, tôi
đã ghi chép được những chi tiết cụ thể mà nhiều sĩ quan đã cung cấp cho
tôi, ìiên quan đến một cứ điểm được ghi sai tlên các bản đồ được quân đội
Pháp phác họa ra sau trận đánh.
Như thế không có nghĩa là trong cuốn sách này tôi đã có thể giải đáp được
tất cả những câu hỏi mà người ta vẫn còn đặt ra về trận đánh. Quá nhiều
người đã mang theo những bí mật của họ xuống mồ và có quá nhiều những
câu chuyện huyền thoại được đơm đặt ra thay vì sự thật. Những ghi chép
của tôi và những băng ghi âm về những cuộc tiếp xúc điều này có cần nói
lên không, đã không được một ai duyệt và chứng nhận cả. Tất cả những lời
đối thoại, tất cả những tuyên bố mà bạn đọc đọc thấy sau đây là sao lại
những lời kể trực tiếp chứ không phải là dựng lại các sự kiện sau khi nó xảy
ra. Và nếu cái câu công thức mọi người đều biết “Tôi xin thề nói lên sự thật,
toàn bộ sự thật, không sợ hãi và không thù hằn ” có một ý nghĩa thì tôi cho
rằng người ta có thể nói một cách hoàn toàn công bằng rằng đó chmh là cái
tôi đang làm ở đây.
