ĐIỆN BIÊN PHỦ TỪ GÓC NHÌN CỦA NGƯỜI LÍNH PHÁP - Trang 495

Caxtơri nhận xét rằng hai phần ba hỏa lực từ trên không phụ thuộc ở Hà
Nội và một phần ba còn lại phụ thuộc ông, điều đó không ngăn cản ông đòi
hỏi thêm, tùy thuộc ở chỗ trận đánh trên mặt đất đã tàn lụi hay bùng cháy
trở lại. Ông có hài lòng không? "Tôi đã đạt được với những giới hạn nào
đó, ông nói, bởi vì các máy bay đi ném bom vào các khẩu đội pháo, không
thể sử dụng để chi viện cho người của tôi. Không phải lúc nào cũng kết hợp
được...”.

Khi người ta trách ông đã khước từ máy bay làm nhiệm vụ của họ cho đến
lúc kết thúc chiến dịch, ông phản ứng: "à, không phải là đến lúc kết thúc!
Mà là khước từ họ làm nhiệm vụ ngay từ đầu, đúng như vậy; chúng tôi yêu
cầu họ làm, nhưng tôi nhanh chóng nhận được lệnh thôi không làm nữa".

Đại diện không quân ở ủy ban điều tra, tướng Valanh cau mày:

- Và lúc ấy ông không làm nữa?

- Thực tế là không. Trừ khi... Thường thường, chính những người ở trên
không nói: "Tôi không tìm thấy mục tiêu, ông có muốn tôi làm việc này
hoặc việc kia không?. Chúng tôi ngừng khước từ không quân làm nhiệm vụ
đúng vào lúc mà việc phản pháo ở chỗ chúng tôi, không có hiệu lực, đã
được Hà Nội đảm nhiệm”. (Chú thích: Đại tá Lăng le lúc đầu khẳng định
rằng máy bay "không bao giờ bị khước từ" rồi ông lại tự cho là "gần như
chắc chắn rằng không bao giờ khước từ các máy bay được Hà Nội giao
nhiệm vụ". Cuối cùng ông loại bỏ vấn đề và viết rằng: "nếu có khước từ thì
người chịu trách nhiệm chính sẽ là người chỉ huy đơn vị không quân, khi
nhận được nhiệm vụ từ đoàn không quân chiến thuật, không được quên
rằng ông ta không còn phải nhận những lệnh khác nữa dẫu là của ai (Lưu
trữ của ủy ban điều tra).)

Việc GONO khước từ máy bay làm nhiệm vụ tuy vậy đã kéo dài lâu hơn