ĐIỆN BIÊN PHỦ TỪ GÓC NHÌN CỦA NGƯỜI LÍNH PHÁP - Trang 566

đã giục giã họ tiếp tục lên đường. Cuộc tái ngộ với thiên nhiên đã đem sức
mạnh đến cho sự yên lặng:

“Chẳng ai ba hoa cả, đại úy Côngbơ nhận xét. Sự tương phản với những gì
chúng tôi vừa sống đã tạo ra trong phần lớn chúng tôi một loại cảm giác say
sưa, khoan khoái... Người ta bước đi mà đầu óc chẳng nghĩ đến điều gì,
trong một trạng thái hoàn toàn thư giãn thần kinh”.

Trên cứ điểm Êlian 10 rải đầy những xác chết, những vũ khí bị phá vỡ,
những băng vỏ đạn, những lựu đạn, chẳng ai quan tâm đến những người bị
thương. Những bộ đội Việt Minh đi qua đã nhận lời cầm mũ sắt xuống sông
múc nước cho đại úy Tơrap đang lên cơn sốt. Chiến binh trên tiến duyên là
những người duy nhất nhạy cảm với sự đè nặng của chiến tranh lên đôi vai
của họ.

“Anh qua ngày 7-5 trong một đầu hào của Việt Minh, Tơrap kể với vợ. Việt
Minh không chú ý đến anh và ngày 7, lúc 18 giờ anh mới biết là các cuộc
chiến đấu đã ngừng. Việt Minh bắt đầu sơ tán người chết của họ và việc đó
kéo dài cả đêm. Chỉ đến 10 giờ ngày 8-5 các y tá Pháp mới được phép đến
tìm người bị thương trên vị trí. Anh được khiêng đến trạm giải phẫu và mổ
lúc 17 giờ. Bayi được mổ trước anh; tình trạng của anh ấy trầm trọng hơn
nhiều. Anh ấy bị mất một mẩu xương ống lớn; và may mắn lạ lùng là vẫn
giữ được chân”.

Khi đoàn người vô tận đi qua công sự tiền duyên của Đôminíc 3, các hạ sĩ
quan tiểu đoàn 3, trung đoàn 3 Angiêri, những người biết rõ mọi đường hào
ở đây, đã có một cuộc khám phá làm đảo lộn đầu óc họ. Trung sĩ nhất
Hecviu và hạ sĩ nhất Zanenli tìm thấy, trong một cái hố bẩn thỉu, một hạ sĩ
quan tưởng đã chết từ ngày 1 -5 . Trung sĩ nhất Guy Máctanh ở trong một
tình trạng mà thoạt tiên họ nhầm là “một xác chết sắp phân hủy". Anh bị
nhiều viên đạn trúng vào người và mùi bốc lên từ các vết thương bị viêm
nhiễm của anh đã giải thích sự nhầm lẫn đó. Được cử về đơn vị thông tin