ĐIỆN BIÊN PHỦ TỪ GÓC NHÌN CỦA NGƯỜI LÍNH PHÁP - Trang 571

tôi đi bộ khoảng một giờ để đến sở chỉ huy bí mật của tướng Giáp, được
ngụy trang rất khéo và ở một vị trí đặc biệt, vì từ đây có thể nhìn thấy tất cả
các vị trí của tập đoàn cứ điểm. Thiếu tướng nói chuyện với tướng Giáp,
mặt giáp mặt, trong nửa giờ. Một cuộc đối thoại “nếu không thân mật thì ít
nhất cũng là lịch sự”, sau đó thiếu tướng nói lại với tôi. Thế rồi, lại theo lộ
trình đó, chúng tôi trở về tỉnh lộ 41 và đến một ngã tư, lại xuống xe. Chúng
tôi còn phải đi bộ và gần một vài căn nhà tranh, chúng tôi gặp những sĩ
quan tù binh trong đó có đại úy Pugiê bị bắt ở Êlian 3”.
Họ nhập vào những người khác và nhận nắm cơm nếp đầu tiên. Chúng tôi
không rõ tướng Đờ Caxtơri có được nhận thêm một món ăn phụ kiểu như
"phomát" hoặc "tráng miệng" không, nhưng trong các sổ tay của mình, đại
úy Vécđenhan bảo đảm rằng cơm có kèm theo "một chút nước mắm", một
loại nước muối cá rất được ưa thích ở Việt Nam và có nhiều vitamin. Sau
"bữa ăn", các đoàn, trong đó tù binh đã được sàng lọc, tiếp tục ra đi theo
hướng Mường Phan là trại cải huấn của tù binh."
“Chúng tôi đến nơi khi trời đã tối đen, Vecđenhan kể lại. Mệt đến chết
được, người ta lê bước và nằm ngủ trên những khúc củi tròn của vách ngăn
nhưng giường nằm không tiện nghi cộng với cái rét cửa trời đêm đã làm
cho chúng tôi không nhắm mắt được. Sáng sớm chúng tôi tìm hiểu trại.
Thật là ảm đạm, nó ở trên một sườn núi có rừng, bùn lầy và ẩm thấp. Một
căn nhà tranh đã đổ nát và mái nhà trông thảm hại”.

Đại úy Philíp nghĩ rằng "Bộ chỉ huy Việt Minh coi nhiệm vụ tổ chức ở
Mường Phan có một tầm quan trọng lớn. Sau khi sàng lọc, việc tập hợp lại
các sĩ quan là một dịp để khám xét họ". Máy ảnh của đại úy Đềmông bị tịch
thu, rồi đến các ảnh và phim thả dù vào cuối tháng 4, camêra vẫn còn sau ba
lần khám nhưng đến lần thứ tư thì bị lấy. Có cái nhìn thực tế, đại úy
Côngbơ vứt máy ảnh của mình vào một đầm lầy. Đại úy Kruymơnăcke vứt
khẩu súng lục cỡ 7,65.

Chính ở Mường Phan, những kẻ chiến bại sẽ học cách đóng vai trò tù binh
của quân đội nhân dân Việt Nam. Tuần lễ trôi qua không phải là một thời kỳ