ĐIỆP VIÊN GIỮA SA MẠC LỬA - Trang 38

khỏi hàng giáo phẩm, không đầy một năm sau, Trung chết đột ngột (1934).
"Năm 1934, ông Tắc tổ chức lại nội bộ. Tại Tòa Thánh lập thành 9 Bộ,
giống như một nội các chính phủ. Toàn miền Nam chia thành năm vùng,
dưới nữa là quận, xã. Đó là hệ thống hành pháp. Về lập pháp có Hội đồng
tối cao và Đại cộng đồng. Tư pháp có hai tòa án, tòa án tôn giáo và tòa án
tín đồ. Ngoài ra để có tiền hoạt động, ông Tắc đã tổ chức hệ thống kinh tài
mệnh danh là cơ quan từ thiện, xây dựng từ cấp trung ương đến cơ sở địa
phương, qui mô chặt ché, tìm mọi cách phát triển tài chính. Có tiền rồi, ông
ta cho sửa lại Tòa thánh, lập thành ba phần riêng biệt gọi là tam vị: Thánh
thần, Thể xác và Linh hồn. Bàn thờ ở chính giữa, gọi là bát quái đài, thờ
đức Cao Đài, phía dưới có cửu trùng đài, tượng trưng cho 9 đẳng cấp của
hàng giáo phẩm. Phía trên bát quái đài thờ Thượng đế, nơi có đắp một con
mắt tượng trưng gọi là "THIÊN NHÃN". Phía dưới trước bàn thờ Đức Cao
Đài, gọi là Hiệp Thiên đài, nơi các vi lãnh đạo đạo pháp hợp thông với
đấng tối cao bằng hình thức cầu cơ.
"Sau khi đã củng cố xong tổ chức nội bộ và sửa lại đền thánh, ông Tắc đã
tạo được một thời cực thịnh của đạo Cao Đài, với trên ba trăm ngàn tín đồ?
Từ tham vọng đưa đạo Cao Đài lên hàng quốc giáo đến tham vọng chính
trị, mưu đồ vận mệnh quốc gia, ông Tắc ra mặt chống lại nhà đương cục
Pháp. Kết quả ngày 21/8/1941, Phủ Toàn quyền Pháp ra lệnh bắt ông ta, sau
đó đày đi Madagascar và quân đội Pháp đóng chiếm Tòa Thánh Tây Ninh.
"Năm 1943, dưới sự bảo trợ của người Nhật, Trần Quang Vinh, cựu thư ký
sở Mỹ thuật của Pháp, một trong số chức sắc của Cao Đài được cử qua
Nam Vang làm đại diện khi ông Tắc còn tại vị, trở về nắm quyền giáo chủ,
được hiến binh Nhật khuyến khích và cấp vũ khí. Vinh thành lập lực lượng
vũ trang được ba ngàn người, giúp Nhật làm đảo chính Pháp.
"Sau tháng 8 năm 1945, số đông tín đồ Cao Đài tham gia Việt Minh. Riêng
hệ phái Bến Tre, ông Cao Triều Phát cầm đầu từ lâu tách ra khỏi hệ phái
Tây Ninh, đã đưa toàn bộ tín đồ theo Việt Minh chống Pháp cho đến cùng.
"Khi quân đội Pháp chiếm lại Sài Gòn, Vinh đã kéo theo một số vũ trang
còn lại ra hàng. Nhà đương cục Pháp công nhận đạo Cao Đài Tây Ninh,
dùng lực lượng của Vinh làm lính bổ sung, trả lương và cấp thêm vũ khí.