tử, nhưng tất cả những điều đó đều không phủ nhận một thực tế
đáng tiếc là ông đã sống và làm việc giữa lòng một cuộc chiến tranh
đẫm máu làm hàng triệu người thiệt mạng.
Khi tôi đến gặp ông, Phạm Xuân Ẩn thường nhấn mạnh rằng Việt
Nam tham gia ba cuộc chiến tranh Đông Dương, thứ nhất là chống
Pháp, thứ hai là chống Mỹ, và thứ ba là chống
Trung Quốc
. Tiếp
sau một loạt những hành động khiêu khích, với việc lực lượng
Campuchia vượt qua biên giới sát hại dân làng Việt Nam ở vùng
châu thổ sông Mê Công, Việt Nam đã đưa quân sang Campuchia
vào ngày 25 tháng 12 năm 1978. Phnom Penh bị chiếm vài ngày sau
đó, và trong một thập kỷ tiếp theo Việt Nam bị sa lầy trong một
cuộc chiến tranh du kích của Pol Pot và Khmer Đỏ, lực lượng do
Trung Quốc vũ trang. Vốn chỉ biết cách tiến hành những cuộc chiến
tranh du kích hơn là chống lại kiểu chiến tranh đó, Việt Nam mất
hơn 50.000 binh lính trong cuộc xung đột Đông Dương lần thứ ba
này, trước khi những phát súng cuối cùng được bắn vào tháng 3
năm 1990.
Năm 1990, đại tá Phạm Xuân Ẩn được phong quân hàm thiếu
tướng. Vào thời điểm đó, Việt Nam bắt đầu đổi mới, tức áp dụng
“chính sách đổi mới” mở cửa đất nước ra với phương Tây. Phạm
Xuân Ẩn giải thích việc thăng cấp cho mình bằng một câu chuyện
vui. Khi các nhà báo phương Tây bắt đầu quay trở lại Việt Nam, mọi
người thường đề nghị được gặp “Tướng Givral”, và để tránh thất
thố, chính phủ đã quyết định thăng cấp cho ông cho tương xứng với
tên gọi.
Khi tôi gặp ông lần đầu tiên năm 1992, Phạm Xuân Ẩn là một vị
chủ nhà hiếu khách với bất kỳ ai nhọc công đến kéo chuông cổng
nhà ông. Ông đã quay trở lại vai trò người thông tin văn hóa và
chuyên gia bình luận về tất cả những vấn đề Việt Nam. Phạm Xuân
Ẩn là một thiên tài về nghệ thuật đối thoại, một người kể chuyện
thông minh và là cây tiếu lâm, cũng như một chuyên gia phân tích
sắc sảo. Trong khi nói chuyện rất thoải mái, tôi vẫn không khỏi có
