và các hành vi bất thiện tiếp tục sinh khởi.
Một dấu hiệu thực thể cần phải có nguyên nhân vật thể, nhưng nguyên nhân vật
thể lại sinh khởi từ nguyên nhân nội tại - tức là các chủng tử do các tư tưởng và
hành vi bất thiện để lại trong tâm. Để hiểu về bệnh một cách đầy đủ, chúng ta
phải hiểu được nguyên nhân nội tại này, vốn là nguyên nhân thực sự của bệnh tật
và cũng tạo ra các điều kiện vật thể gây bệnh. Nếu chúng ta không đếm xỉa gì
đến nguyên nhân nội tại của bệnh thì ta sẽ không thực sự chữa lành được bệnh.
Chúng ta phải nghiên cứu sự phát triển của bệnh và nhận ra rằng nguyên nhân
của bệnh là ở trong tâm. Một khi chúng ta nhận biết được như vậy, tự nhiên
chúng ta hiểu được rằng việc chữa trị bệnh phải bắt đầu từ tâm.
Những gì tôi vừa giải thích không chỉ phù hợp với giáo lý đạo Phật mà còn phù
hợp với cả những kinh nghiệm sống của chúng ta. Nghiên cứu cho thấy rằng sức
khỏe của một người liên quan rất nhiều đến thái độ ứng xử hằng ngày và khả
năng duy trì tâm tích cực. Lấy ví dụ, trong sách “The Uncommon Wisdom”, tác
giả Fritjof Capra đã phỏng vấn các bác sĩ và các nhà tâm lý học nổi tiếng về
nguyên nhân của bệnh ung thư. Dựa vào các nghiên cứu, họ đã kết luận rằng,
bệnh ung thư bắt nguồn từ các thái độ bi quan tiêu cực và nó có thể được chữa trị
bằng việc phát triển các thái độ lạc quan tích cực. Quan điểm khoa học này đang
tiến đến gần hơn với giáo lý Đức Phật.
Mỗi vấn đề bất ổn là một sự tạo tác cụ thể của tâm. Nếu nguyên nhân của một
vấn đề bất ổn đang hiện hữu trong tâm, thì bất ổn đó chắc chắn sẽ thể hiện ra, trừ
phi ta thanh tịnh hóa được nguyên nhân đó. Nếu nguyên nhân nội tại của một
vấn đề bất ổn đang hiện hữu thì các điều kiện bên ngoài liên quan đến bất ổn đó
cũng sẽ hiện hữu, vì chúng được tạo ra từ nguyên nhân nội tại. Nói cách khác,
các chướng ngại bên ngoài bắt nguồn từ các chướng ngại bên trong. Ngay cả các
điều kiện bên ngoài của một vấn đề bất ổn cũng được tạo ra bởi tâm ta. Các yếu
tố bên ngoài trở thành điều kiện của một vấn đề bất ổn là vì có nguyên nhân nội
tại trong tâm ta; nếu không có nguyên nhân nội tại thì dù các yếu tố bên ngoài
đang hiện hữu, chúng cũng không thể trở thành các điều kiện gây bất ổn. Nếu
không có các chướng ngại bên trong, sẽ không có các chướng ngại bên ngoài.
