bè thân quyến, mà kể cả những người xa lạ và kẻ thù ta nữa.
Khi ta thực hành tâm từ bi, việc trước nhất là ta ngưng làm hại các chúng sinh,
bắt đầu từ những người và động vật quanh ta. Khi ta làm như vậy, các chúng
sinh đó nhận được sự bình yên từ chúng ta. Không gây hại tức là tạo ra sự bình
yên. Ví dụ, hôm qua chúng ta bị đau đầu, hôm nay tuy rằng cơn đau đầu chưa
biến mất nhưng đã bớt nhiều, chúng ta nói với người khác “Hôm nay tôi cảm
thấy khỏe hơn!” Chúng ta thấy vui sướng vì cơn đau gia tăng như hôm qua đã
không còn, và vì vậy chúng ta tự cho là “khỏe hơn”.
Một ví dụ khác, có người đe dọa bắn chết ta. Nhờ vào sự thuyết phục có lý có
tình, ta đã khiến họ thay đổi ý định và không bắn ta. Như vậy họ đã mang bình
yên và hạnh phúc đến cho chúng ta. Bằng sự thay đổi ý định, họ đã giải thoát
cho ta khỏi sự sợ hãi và sự hiểm nguy bị bắn, và họ đã cho ta được sống lâu hơn.
Thực tế là, người đó đã giúp chúng ta vì họ đã tự kiềm chế, ngưng làm hại chúng
ta. Tương tự như vậy, khi chúng ta thực hành tâm từ bi, chúng ta giúp người
khác khi ta tự kiềm chế việc gây hại. Khi chúng ta không gây hại như vậy, vô số
chúng sinh khác nhận được sự bình yên và hạnh phúc từ chúng ta.
Nhưng trên hết, khi chúng ta có tâm bi mẫn, chúng ta cảm thấy có sự cởi mở
rộng lượng, sự cảm thông với người khác, nên chúng ta cố gắng giúp họ. Khi
chúng ta có tâm bi mẫn mãnh liệt đối với một chúng sinh, chẳng hạn một con
người hay một động vật, chúng ta không chỉ không hãm hại mà còn giúp đỡ
chúng sinh đó. Phản ứng tự nhiên là chúng ta đáp ứng yêu cầu giúp đỡ của người
đang bị đau ốm, người nghèo khổ, cho dù đó là người xa lạ, hoặc một con vật
đang bị thương. Chúng ta sẽ giúp đỡ tùy theo khả năng của ta và cũng tùy theo
việc ta nhận biết tình huống như thế nào. Việc không làm hại chúng sinh, và hơn
thế nữa, mang đến lợi lạc cho mọi chúng sinh, chính là đã bao gồm được toàn bộ
giáo lý của đạo Phật.
Chúng sinh được giúp đỡ hay bị hãm hại là tùy thuộc việc chúng ta có tâm từ bi
hay không. Rõ ràng, một khi chúng ta có tâm từ bi, chúng ta sẽ giúp đỡ người
