thúc đẩy sự tiến bộ về khoa học, công nghệ và các lĩnh vực đang có tốc độ
phát triển nhanh nhất hiện nay trong các nền kinh tế hiện đại, số lượng sinh
viên tốt nghiệp mỗi năm của Trung Quốc cao gấp bốn lần Mỹ (1,3 triệu so
với 300.000). Đó là chưa kể tới hơn 300.000 sinh viên Trung Quốc đang học
tập tại các cơ sở của Mỹ. Khoảng cách này đã được duy trì trong một thập
niên mặc cho Chính quyền Obama đã chính thức phát động sáng kiến Học
tập để Sáng tạo (Educate to Innovate) với mục tiêu thúc đẩy giáo dục
STEM. Trong mỗi năm cầm quyền của Obama, các trường đại học Trung
Quốc tạo ra nhiều tiến sĩ trong các ngành STEM hơn các trường đại học Mỹ.
Tác động của nguồn vốn đầu tư Trung Quốc vào giáo dục đã thể hiện rất
rõ ràng trong toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc. Dù lâu nay bị xem là một nhà
sản xuất các mặt hàng tiêu dùng giá trị thấp với chi phí lao động rẻ, tỷ trọng
giá trị gia tăng toàn cầu trong lĩnh vực sản xuất công nghệ cao của Trung
Quốc từ mức 7% năm 2003 đã tăng lên 27% năm 2014. Quỹ Khoa học Quốc
gia Mỹ cũng đã báo cáo rằng trong cùng khoảng thời gian, tỷ trọng của Mỹ
trong thị trường công nghệ cao đã giảm từ 36% xuống còn 29%. Ví dụ,
trong mảng robot vốn đang phát triển nhanh chóng, vào năm 2015, Trung
Quốc không những đã đăng ký số bằng sáng chế mới cao gấp đôi Mỹ, mà
còn đưa vào sử dụng khoảng 2,5 triệu robot công nghiệp. Trung Quốc hiện
nay đứng đầu thế giới về sản xuất máy tính, thiết bị bán dẫn, thiết bị viễn
thông và dược phẩm. Năm 2015, tổng số lượng đăng ký sáng chế ở Trung
Quốc cao gấp hai lần nước đứng thứ hai là Mỹ và họ cũng trở thành quốc
gia đầu tiên đăng ký hơn 1 triệu bằng sáng chế trong một năm
. Theo đà
này, Trung Quốc sẽ vượt Mỹ để trở thành quốc gia dẫn đầu thế giới về ngân
sách cho nghiên cứu và phát triển năm 2019
. Như một báo cáo của Học
viện Khoa học và Nghệ thuật Mỹ thực hiện năm 2014 đã cảnh báo: “Nếu đất
nước chúng ta không phản ứng nhanh chóng để hỗ trợ các doanh nghiệp
khoa học, lợi thế mà chúng ta luôn nắm giữ từ trước tới nay trong vai trò
một cỗ máy sáng tạo thúc đẩy các khám phá mới và tạo ra tăng trưởng việc
làm sẽ bị phá vỡ.”
