Quá trình cải tổ về mặt hành chính như trên không phải lúc nào cũng
mang lại cảm giác bất an. Nhưng trong trường hợp của Tập Cận Bình, nó
nhấn mạnh cam kết hết sức nghiêm túc của Bắc Kinh trong việc xây dựng
một quân đội hiện đại có khả năng đối đầu và đánh bại mọi địch thủ, đặc
biệt là Mỹ. Trong khi các nhà hoạch định quân sự Trung Quốc không mong
muốn chiến tranh, cuộc chiến mà họ đang giúp Trung Quốc chuẩn bị chính
là cuộc chiến chống lại Mỹ trên biển. Các cường quốc thống trị Trung Quốc
trong suốt thế kỷ ô nhục đều dựa vào ưu thế hải quân để làm được điều đó.
Như một nhà phân tích người Trung Quốc đã cảnh báo: “Bỏ qua đại dương
là sai lầm lịch sử mà chúng tôi đã mắc phải, hiện nay và thậm chí trong
tương lai chúng tôi… đang phải trả giá vì sai lầm đó.” Tập Cận Bình quyết
định không lặp lại sai lầm này một lần nữa bằng cách tăng cường sức mạnh
của hải quân, không quân và lực lượng tên lửa của PLA vốn đóng vai trò
quan trọng trong kiểm soát các vùng biển, đồng thời cắt giảm 300.000 lính
lục quân và làm suy giảm vai trò thống trị truyền thống của lục quân bên
trong quân đội
. Trong khi đó, các chiến lược gia quân sự của Trung Quốc
đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu hải quân với chiến lược “phòng thủ chủ
động” dựa trên sự kiểm soát các vùng biển gần Trung Quốc bên trong
“Chuỗi đảo Đầu tiên”, xuất phát từ Nhật Bản, qua Đài Loan, xuống
Philippines và Biển Đông. Các giáo sư James Holmes và Toshi Yoshihara
thuộc Trường Hải Chiến lưu ý rằng, cũng giống như hoàng đế Đức và
Theodore Roosevelt trước đây, “sự tự phụ của Mahan khi cho rằng sự vĩ đại
của một quốc gia xuất phát từ quyền lực biển đã ám ảnh nhiều chiến lược
gia Trung Quốc”. Vì thế, chúng ta cần phải dự đoán rằng Trung Quốc sẽ
“đánh giá rất cao khả năng chiến đấu và chiến thắng ở những vùng biển
gần”, họ kết luận.
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Brent Scowcroft là người đầu tiên giải thích
hệ quả của nỗi nhục nhã năm 1996 khi các tàu sân bay Mỹ buộc Trung Quốc
phải xuống nước. Danh sách mua sắm quốc phòng của Trung Quốc sau đó
rất dễ đoán: các hệ thống vũ khí có thể đảm bảo rằng nếu đối đầu với Mỹ
xảy ra một lần nữa, Bắc Kinh sẽ chiếm ưu thế. Ngày nay, kho vũ khí với hơn
1.000 tên lửa chống hạm của Trung Quốc được đặt trên bờ hay trên hạm đội
