thư trả lời từ Hoàng đế. Bức thư công nhận “mong muốn khiêm nhường của
Vua George trong việc cùng chia sẻ lợi ích với nền văn minh Trung Hoa”,
rằng đặc sứ của nhà vua “đã vượt biển và thể hiện sự tôn trọng trước mặt
triều đình” - Tuy nhiên, Hoàng đế đã thẳng thừng bác bỏ những đề nghị của
Macartney. Đặc biệt, yêu cầu thiết lập một đại sứ quán nước ngoài ở Bắc
Kinh “không được chấp nhận”. Nhận thức được rằng “trà, lụa và đồ gốm sản
xuất bởi Thiên quốc là đặc biệt quan trọng đối với các quốc gia châu Âu và
với bản thân quốc gia của các ngươi”, Trung Quốc cho phép thương nhân
nước ngoài được tiếp tục các thỏa thuận hiện tại vốn cho phép họ được trao
đổi hàng hóa tại cảng biển ở Quảng Đông. Thế nhưng, yêu cầu được thiết
lập thêm các trạm buôn bán cũng như một địa điểm mà người Anh có thể cư
ngụ quanh năm đã bị từ chối.
Tóm tắt lại quan điểm của hoàng đế về cuộc gặp, bức thư kết luận: “Nếu
ngươi cho rằng sự tôn kính đối với Thiên triều khiến ngươi mong muốn tiếp
nhận văn minh, lễ nghi và luật lệ của chúng ta vốn hoàn toàn khác biệt với
của ngươi, thậm chí khi công sứ của ngươi có thể tiếp thu được phần nào
những nguyên tắc sơ đẳng của nền văn minh chúng ta thì các ngươi cũng
không thể nào bắt chước kiểu cách và phong tục của chúng ta ở vùng đất của
các ngươi.”
Macartney quay trở về London cùng bức thư này.
Sẽ không công bằng khi cho rằng một cuộc gặp vốn không hề có cơ hội
thành công nào là thất bại. Thay vì xây dựng một cầu nối, sứ mệnh ngoại
giao của Macartney đã bộc lộ một khoảng cách lớn giữa Trung Quốc và
phương Tây. Mặc dù ngày nay, Bắc Kinh và các thủ đô khác trên thế giới
tiến hành giao thương và thiết lập quan hệ ngoại giao, những khác biệt căn
bản giữa hai hệ thống cổ xưa này vẫn còn tồn tại. Toàn cầu hóa khiến cho
quá trình trao đổi trở nên thuận buồm xuôi gió hơn, nhưng không thể xóa
nhòa những rạn nứt căn bản.
Sự va chạm giữa các nền văn minh
Đúng 200 năm sau chuyến đi của Macartney, nhà khoa học chính trị
người Mỹ Samuel Huntington đã xuất bản một tiểu luận mang tính cột mốc
