bằng sự răn đe - đe dọa trả đũa các hành động hung hăng của Liên Xô theo
những cách khiến cho nước này phải trả những cái giá không thể chấp nhận
được.
Quá trình khiến cho đối thủ suy yếu bắt đầu bằng việc chứng minh rằng
các nền dân chủ thị trường tự do, trong đó có Mỹ dẫn đầu, ưu việt hơn nền
kinh tế chỉ huy và kiểm soát, cũng như nền chính trị độc tài của Liên Xô
trong việc cung cấp những gì mà người dân mong muốn. Quá trình này cũng
có mục tiêu làm sâu sắc thêm mâu thuẫn vốn đã xuất hiện bên trong chiến
lược của Liên Xô, bằng cách can thiệp vào công việc nội bộ và khuyến
khích chủ nghĩa dân tộc ở những quốc gia là vệ tinh của Moscow như Ba
Lan hay đồng minh như Trung Quốc - để họ tự tin rằng bản sắc quốc gia sẽ
bền vững hơn giấc mơ tạo dựng một “con người xã hội chủ nghĩa mới”. Hơn
nữa, chiến lược của Mỹ giúp thúc đẩy các giá trị của tự do và nhân quyền
bằng việc thuyết phục lãnh đạo Liên Xô đưa ra những cam kết bằng văn bản
đối với các quan điểm chung trong Tuyên ngôn của Liên hợp quốc về Nhân
quyền và Hiệp định Helsinki, tự tin rằng đây là những di sản đúng đắn của
loài người. Và để bổ trợ cho những nỗ lực trên, Mỹ duy trì một chiến dịch,
bao gồm cả các hành động công khai cũng như bí mật bên trong lãnh thổ
Liên Xô và các quốc gia vệ tinh, nhằm làm xói mòn hệ tư tưởng cộng sản
cũng như các chính phủ cộng sản
.
Bài học 6: Chẳng có gì mới cả - trừ vũ khí hạt nhân. Một số nhà
quan sát cho rằng thế kỷ XX quá khác biệt so với quá khứ đến mức bài
học từ những kinh nghiệm trước đây không thể áp dụng được. Chắc
chắn một điều, rất khó để có thể tìm ra những tiền lệ khi so sánh với
mức độ hội nhập kinh tế, toàn cầu hóa và mức độ lan rộng của thông tin
liên lạc trên toàn cầu như hiện nay, hay các mối đe dọa mang tính toàn
cầu từ khí hậu cho tới chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo đầy bạo lực. Thế
nhưng, như các đồng nghiệp của tôi là Carmen Reinhart và Kenneth
Rogoff đã nhắc nhở chúng ta trong phân tích của họ về 350 cuộc khủng
hoảng tài chính trong vòng tám thế kỷ qua, nhiều thế hệ trước đây đã
từng cho rằng hiện tại sẽ khác. Reinhart và Rogoff đứng về phía
