phạm phải một sai lầm chiến lược thường thấy ở các cường quốc thống trị:
chọn hành động mà họ tin rằng sẽ ngăn chặn cường quốc trỗi dậy khỏi vượt
mặt vị thế của mình, thế nhưng trên thực tế lại đẩy nhanh những khó khăn
mà họ sợ hãi nhất. Pháp vẫn còn tự tin vào năm 1870 (dù hóa ra lại là sai
lầm) rằng nước này có thể đánh bại mối đe dọa Phổ, nhưng lại cảm thấy họ
cần tiến hành một cuộc tấn công phủ đầu trước khi Phổ phát triển mạnh hơn.
Vì các quốc gia Nam Đức xem Pháp là một nước chuyên gây hấn, họ quyết
định tham gia Liên bang Bắc Đức, đúng như những gì Bismarck đã tiên liệu.
Michael Howard nói rằng: “Không nghi ngờ gì khi Pháp là kẻ gây hấn trực
tiếp, tuy nhiên Bismarck lại không phải là người âm mưu gây ra những
nguyên nhân trực tiếp khiến cho Pháp kích động.” Sau chiến thắng mang
tính quyết định, một nước Đức thống nhất trỗi dậy và sở hữu lực lượng quân
đội hùng mạnh nhất Lục địa. Brendan Simms viết, nước Đức đã trở thành
“một người khổng lồ theo mọi tiêu chuẩn”. Vì thế, một cuộc chiến đã đẩy
Bismark lên hàng ngũ những chính khách vĩ đại, khiến cho Napoleon bị bắt
giữ và sau đó bị lưu đày dường như là một lựa chọn tốt cho Pháp và cả nước
Phổ.
10. Trung Quốc và Nga đối đầu Nhật Bản
Thời gian: Cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX
Cường quốc thống trị: Trung Quốc và Nga
Cường quốc trỗi dậy: Nhật Bản
Lĩnh vực cạnh tranh: Quyền lực trên đất liền và trên biển ở Đông Á
Kết quả: Chiến tranh Trung - Nhật lần thứ nhất (1894 - 1894) và Chiến
tranh Nga - Nhật (1904 - 1905)
Bước vào thập niên cuối cùng của thế kỷ XIX, có hai cường quốc thống
trị lục địa châu Á: nhà Thanh ở Trung Quốc, trong hàng thế kỷ là
cường quốc khu vực chiếm ưu thế, và Đế quốc Nga, một đại cường ở
châu Âu từ lâu đã có tham vọng ở châu Á - Thái Bình Dương. Nhưng
kể từ Duy tân Minh Trị năm 1868, cả hai quốc gia sẽ phải lo sợ trước
một mối đe dọa mới xuất phát từ đảo quốc Nhật Bản đang được hiện
