minh quan trọng của Sparta, Corinth. Tuy nhiên, không thành bang nào kể
trên tạo ra mối nguy hiểm thực sự, bởi vì các chiến thắng đáng kinh ngạc
của Athens trong chiến tranh Ba Tư đã chứng minh rằng kỹ năng của thủy
thủ còn quan trọng hơn rất nhiều so với quy mô của hạm đội hải quân.
Trong suốt thế kỷ V, Athens dần biến đổi mạng lưới liên minh phòng thủ
vốn được xây dựng để chống lại quân đội Ba Tư thành một đế quốc hàng hải
không chính thức. Athens yêu cầu các đồng minh chia sẻ gánh nặng, đàn áp
đẫm máu những thành bang có ý định thoát khỏi tầm ảnh hưởng của mình,
ví dụ như Naxos. Năm 440 TCN, ngoại trừ những thuộc địa xa xôi như
Lesbos và Chios, tất cả các thuộc địa của Athens đã giải tán lực lượng hải
quân của họ và thay vào đó phải trả chi phí cho Athens để nhận được sự bảo
hộ. Athens sau đó nhanh chóng mở rộng các tuyến đường giao thương hàng
hải ở khắp khu vực (tạo ra một cơ chế thương mại khiến nhiều thành bang
Hy Lạp nhỏ hơn trở nên thịnh vượng và kết nối với nhau nhiều hơn bao giờ
hết). Ngập trong vàng, chính quyền Athens tiến hành tài trợ cho một làn
sóng văn hóa vốn tạo ra những công trình chưa từng có trước đó (ví dụ như
Đền Parthenon) và thường xuyên cho trình diễn các tác phẩm của
Sophocles. Thậm chí, ngay cả khi những nơi khác ở Hy Lạp nhìn vào với
con mắt oán giận, người Athens cho rằng sự bành trướng của họ hoàn toàn
ôn hòa. “Đế quốc này được hình thành không phải bằng bạo lực”, họ tuyên
bố với người Sparta, mà là “bởi các đồng minh tự gắn bó với chúng tôi và
đồng loạt yêu cầu chúng tôi giữ vai trò chỉ huy”.
Người Sparta chế giễu sự giả dối này. Họ biết người Athens cũng tàn
nhẫn và dối trá không kém gì mình. Thế nhưng sự bất tín nhiệm giữa hai
thành bang phản ánh các khác biệt căn bản trong quan điểm về chính trị và
văn hóa của cả hai cường quốc. Sparta có một hệ thống chính trị hỗn hợp
hòa quyện giữa yếu tố quân chủ và một chế độ chính trị đầu sỏ. Thành bang
này hiếm khi can thiệp vào công việc của những quốc gia quá xa xôi, thay
vào đó tập trung ngăn chặn các cuộc nổi loạn của dân Helot và duy trì ưu thế
của mình ở khu vực. Người Sparta tự hào về nền văn hóa khác biệt của bản
thân. Thế nhưng, không giống người Athens, họ không bao giờ thuyết phục
