hiện hiệp định NAFTA được gần một thập kỷ và đó chính xác là những gì
đã xảy ra. Đúng như các nhà kinh tế học dự đoán, ảnh hưởng đến tình trạng
lao động nói chung là tích cực, mặc dù khônng đáng kể so với quy mô của
nền kinh tế Mỹ.
Cuộc sống của các thế hệ đi sau có sung túc hơn cuộc sống của chúng ta
không? Chắc chắn, nếu chúng làm việc năng suất hơn chúng ta. Tăng năng
suất là yếu tố sống còn sẽ cải thiện mức sống của chúng ta. Nếu năng suất
tăng 2%/năm thì chúng ta sẽ giàu hơn 2%/năm. Tại sao vậy? Bởi vì với
cùng một lượng đầu vào, chúng ta có thể sản xuất được thêm 2% hàng hóa
(hoặc chúng ta có thể tạo ra cùng số lượng hàng hóa như vậy với lượng đầu
vào ít hơn 2%). Một trong những cuộc tranh luận kinh tế học thú vị nhất tới
thời điểm này xoay quanh câu hỏi: Tốc độ tăng năng suất lao động của nền
kinh tế Mỹ có thể tăng đột biến không? Một số nhà kinh tế học, trong đó có
Alan Greenspan, đã lập luận rằng các dự án đầu tư vào công nghệ thông tin
sẽ khiến năng suất lao động tăng thường xuyên hơn. Nhưng những nhà
kinh tế học khác như Robert Gordon của Đại học Northwestern lại tin rằng
năng suất lao động rất khó đạt mức tăng thần tốc.
Câu hỏi trên không thuần túy chỉ là chủ đề mà các nhà kinh tế học
thường thích đưa ra tranh luận. Từ năm 1947 đến năm 1975, năng suất lao
động tăng với tỷ lệ hàng năm là 2,7%. Từ năm 1975 đến giữa những năm
1990, vì những lý do vẫn chưa sáng tỏ, tỷ lệ tăng năng suất lao động giảm
xuống, còn 1,4%/năm. Có thể đây là một sự khác biệt không đáng kể,
nhưng trên thực tế, nó lại có ảnh hưởng sâu sắc đến mức sống của chúng ta.
Trong tài chính và kinh tế học, có một mẹo nhỏ, thú vị là nguyên tắc 72: lấy
72 chia cho tỷ lệ tăng trưởng (hoặc tỷ lệ lạm phát) và câu trả lời sẽ cho bạn
biết khoảng thời gian cần thiết để gấp đôi một đại lượng nào đó (ví dụ, tiền
gốc trong tài khoản ngân hàng với 10% lãi suất sẽ tăng gấp đôi trong bảy
năm). Khi năng suất lao động tăng lên 2,7%/năm thì cứ 27 năm một lần
mức sống của chúng ta sẽ tăng lên gấp đôi. Với mức tăng 1,4%, khoảng
thời gian cần thiết sẽ kéo dài ra 31 năm.
