nước giàu nhất, hiện tượng tăng trưởng bền vững trong tiêu chuẩn sống
cũng mới chỉ bắt đầu vài thế kỷ trước. Những nhà kinh tế học khác cũng
phát hiện ra rằng, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đầu người ở châu Âu
giữa năm 500 và năm 1500 về cơ bản là bằng không. Không phải ngẫu
nhiên, người ta gọi đó là Kỷ nguyên bóng tối.
Chúng ta cũng cần làm rõ những tiêu chuẩn đánh giá một quốc gia nghèo
trước thềm thế kỷ XXI. Như tôi đã nói, Ấn Độ có tỷ lệ GDP bình quân đầu
người là 440 đô-la. Và đó chưa phải là dữ kiện duy nhất. Ấn Độ hiện nay
có 500 nghìn trường hợp mắc bệnh Hansen, căn bệnh được cả thế giới biết
đến với tên bệnh phong. Bệnh phong là một căn bệnh truyền nhiễm tấn
công các mô và dây thần kinh trên cơ thể tăng, để lại những vết sẹo và
những vết dị dạng khủng khiếp. Điểm đáng chú ý về bệnh Hansen là nó rất
dễ điều trị và nếu được phát hiện sớm, bệnh nhân có thể hoàn toàn hồi
phục. Chi phí chữa bệnh phong là bao nhiêu? Một liều thuốc kháng sinh 3
đô-la sẽ chữa khỏi một ca bệnh nhẹ; một chế độ ăn uống hợp lý cộng với ba
loại thuốc kháng sinh trị giá 20 đô-la sẽ chữa được một ca bệnh nặng hơn.
Tổ chức Y tế Thế giới thậm chí còn cung cấp thuốc miễn phí, nhưng cơ sở
hạ tầng y tế của Ấn Độ vẫn không thể xác định người bị bệnh và cung cấp
cho họ loại thuốc cần thiết. Vì vậy, nửa triệu người ở Ấn Độ đã bị biến
dạng bởi một căn bệnh chỉ tốn 3 đô-la chi phí điều trị. Đó chính là ý nghĩa
của tỷ lệ GDP bình quân đầu người là 440 đô-la.
Như đã nói, giống như bất kỳ con số thống kê nào khác, GDP cũng chỉ là
một thước đo. Người ta rất khó phân chia những thực thể phức tạp thành
một con số đơn lẻ. GDP không tính đến những hoạt động kinh tế không
được trả tiền, như những việc vặt trong nhà. Những việc như nấu bữa tối,
chăm sóc con cái và lau dọn nhà cửa không đóng góp gì vào tổng sản lượng
chính thức của quốc gia. Tuy nhiên, nếu bạn đặt mua thức ăn ngoài, gửi con
ở một trung tâm trông trẻ và thuê một nhân viên vệ sinh, thì tất cả những
hoạt động đó đều đóng góp vào sản lượng quốc gia. GDP không phải là
nguyên nhân gây ra suy thoái môi trường, song nếu một công ty đốn sạch
