khu rừng nguyên sinh để sản xuất giấy, giá trị của giấy sẽ xuất hiện trong
các số liệu GDP mà không tính đến giá trị của khu rừng đã bị chặt phá.
Thực tế, không có phép đánh giá giá trị nào cho GDP. Một đô-la bỏ ra để
xây dựng một nhà tù hay khắc phục một trận thiên tai tác động trực tiếp đến
GDP, mặc dù cuộc sống của chúng ta sẽ tốt đẹp hơn nếu không có nhà tù
hay thiên tai. GDP bình quân đầu người không hề đóng góp vào thu nhập;
nó chỉ là tỷ lệ trung bình có thể ngụy trang cho khoảng cách ngày càng
rộng giữa giàu và nghèo.
Lời chỉ trích hiệu quả nhất chống lại GDP có lẽ chỉ đơn giản là GDP là
một thước đo không hoàn hảo chất lượng cuộc sống mà chúng ta cho là
mình đang được hưởng. Kinh tế học có một quan điểm hơi thái quá về hạnh
phúc: Những việc chúng ta làm phải khiến chúng ta hạnh phúc; nếu không,
chúng ta sẽ không làm những việc đó. Tương tự, trở nên giàu có hơn phải
khiến chúng ta có cuộc sống tốt đẹp hơn, bởi vì chúng ta có thể làm và có
nhiều hơn những gì chúng ta thích. Tuy nhiên, những kết quả điều tra lại
chứng minh điều hoàn toàn ngược lại. Giàu có hơn không có nghĩa là hạnh
phúc hơn. Giai đoạn thu nhập thực tế tăng từ năm 1970 đến năm 1999 xảy
ra đồng thời với giai đoạn giảm số lượng những người tự cho là mình “vô
cùng hạnh phúc” từ 36% xuống 29%. Các nhà kinh tế học bắt đầu khảo sát
kỹ hiện tượng này, mặc dù họ vẫn khăng khăng bảo vệ quan điểm định
lượng của riêng mình. Ví dụ như, các nhà kinh tế học David Blanchflower
và Andrew Oswald ở Dartmouth và Đại học Warwick, lần lượt phát hiện ra
rằng một cuộc hôn nhân lâu bền đáng giá 100 nghìn đô-la một năm, bởi vì
những người đã lập gia đình tuyên bố họ là người hạnh phúc sau khi ly hôn
(hoặc không tái hôn) là những người có thu nhập cao hơn 100 nghìn đô-la.
Vì vậy, mỗi đêm trước khi bạn đi ngủ, hãy nói với người bạn đời của bạn
rằng bạn sẽ không bỏ người ấy vì bất cứ thứ gì có giá trị duới 100 nghìn đô-
la một năm.
Nếu GDP là một thước đo không hoàn hảo, tại sao chúng ta không thể
tìm ra một thước đo hoàn hảo hơn?
