lớn và cũng giống như bất kỳ kế hoạch hình chóp hoàn hảo nào, nó sẽ vẫn
hiệu quả miễn là có đủ số công nhân ở đáy chóp tiếp tục trả tiền cho những
cán bộ đã về hưu ở đỉnh chóp.
Tuy nhiên, bản thân kế hoạch này có những vấn đề. Người Mỹ ngày
càng sinh ít con hơn và sống lâu hơn. Điều đó có nghĩa là số công nhân trả
tiền cho mỗi cán bộ nghỉ hưu ngày càng ít hơn. Năm 1960, cứ mỗi cán bộ
nghỉ hưu lại có năm công nhân trả tiền lương hưu cho họ. Nhưng hiện nay
chỉ có ba công nhân. Đến năm 2032, con số này sẽ chỉ còn hai người. Hãy
tưởng tượng rằng an sinh xã hội (hay y tế) giống như một cái bập bênh
trong đó khoản lương hưu mà các công nhân phải trả được đặt ở một bên và
lợi ích của cán bộ hưu trí nằm ở bên kia. Khi số lượng công nhân ở một bên
giảm cùng lúc số lượng cán bộ hưu trí ở bên kia tăng lên, thì chiếc bập
bênh bắt đầu mất thăng bằng. Về lý thuyết, giải quyết vấn đề này không
khó. Chúng ta có thể lấy nhiều tiền hơn từ công nhân hiện tại bằng cách
tăng thuế thu nhập hoặc bằng cách khiến họ làm việc năng suất hơn và tăng
thu nhập của họ (nhờ đó, chúng ta vẫn có thể thu được tiền thuế nhiều hơn
trong khi vẫn giữ nguyên mức thuế suất cũ). Chúng ta cũng có thể cắt giảm
khoản lương hưu của cán bộ hưu trí, bằng cách cắt giảm phúc lợi của họ
hoặc bằng cách tăng tuổi nghỉ hưu của họ. Đó là điểm mấu chốt về kinh tế
cực kỳ đơn giản của vấn đề. Dĩ nhiên, nếu bạn nghĩ có giải pháp nào trong
số những giải pháp này có thể được chấp nhận về phương diện chính trị, thì
xin mời bạn quay lại và đọc lại Chương 8 một lần nữa.
Tôi xin trích dẫn ở đây ví dụ về Quỹ Tín thác An sinh xã hội. Một trong
những thách thức dài hạn của an sinh xã hội là hệ thống hiện thời đang thu
vào nhiều hơn chi ra. Lý do là có rất đông số người sinh ra trong thời kỳ
bùng nổ dân số vẫn đang làm việc. Khi những người này nghỉ hưu, bối
cảnh tài chính sẽ thay đổi đáng kể. Các quỹ thặng dư mà hiện nay chúng ta
đang rót tiền vào sẽ là những khoản tiền đầu tiên trả cho những người sinh
ra trong thời kỳ bùng nổ dân số khi họ bắt đầu đòi tiền trợ cấp. Hãy coi số
tiền đó là những bao cát đặt bên phía người công nhân để giúp cân bằng
