trả 25 nghìn naira - một nửa những gì mà anh ta xứng đáng được nhận. Bao
nhiêu doanh nghiệp có thể phát đạt khi về cơ bản chính phủ đang tước đoạt
phần lớn doanh thu của họ? Mặt khác, chính phủ lại đang mua rẻ đô-la. Họ
có thể sử dụng đô-la để mua những hàng hóa nhập khẩu xa xỉ. Hoặc họ có
thể bán chúng trên chợ đen. Các quan chức tham nhũng trở nên giàu có nhờ
mua những đồng đô-la với giá 25 naira và bán chúng với giá 50 naira. Bất
kỳ sự đánh giá quá cao chính thức nào (thông thường do những người trao
đổi tiền tệ trên chợ đen báo hiệu) đều là một loại thuế trừng phát áp đặt lên
những nhà xuất khẩu - một chính sách bi kịch mặc cho tầm quan trọng đáng
kể của những nhà xuất khẩu trong tiến trình phát triển.
Tài nguyên thiên nhiên không quan trọng như những gì bạn vẫn
nghĩ. Israel, một đất nước chẳng có một giọt dầu nào, lại giàu có hơn nhiều
so với hầu như tất cả các nước láng giềng Trung Đông đều có trữ lượng dầu
mỏ khổng lồ. GDP bình quân đầu người của Israel là 16 nghìn đô-la so với
7 nghìn đô-la của Ả-rập Xê-út và 1.650 đô-la của Iran. Trong khi đó, những
nước có nguồn tài nguyên nghèo nàn như Nhật Bản và Thụy Sĩ cũng phát
triển hơn rất nhiều so với một nước giàu tài nguyên như Nga. Hoặc hãy
xem xét trường hợp một nước có trữ lượng dầu mỏ giàu có như Angola.
Đất nước này thu được khoảng 3,5 tỷ đô-la mỗi năm từ ngành dầu mỏ của
mình. Vậy điều gì đã xảy ra với những người có thể hưởng lợi từ kho báu
trong lòng đất này? Phần lớn tiền thu được nhờ xuất khẩu dầu đều dùng để
tài trợ cho một cuộc nội chiến không hồi kết đã tàn phá nghiêm trọng đất
nước. Angola có tỷ lệ người bị thương do các mỏ khoáng sản dưới đất cao
nhất thế giới (khoảng 1 trên 133). Một phần ba trẻ em ở Angola chết trước
năm tuổi; tuổi thọ của dân số là 42. Những bộ phận lớn dân số thủ đô
không có điện, không có đường ống nước, không có cống thoát nước, và
công ty thu gom rác.
Không có những ví dụ mang tính chất giai thoại có thể làm sáng tỏ vấn
đề này. Các nhà kinh tế học tin tưởng rằng một nguồn tài nguyên thiên
nhiên giàu có trên thực tế có thể trở thành một yếu tố có hại cho sự phát
